Kovboylar ve Uzaylýlar - Cowboys and Aliens
23 Eylül 2011 11:33 / 1875 kez okundu!
KOVBOY VE KIZILDERÝLÝLER UZAYLILARA KARÞI
Kovboylar, Apaçiler, Uzaylýlar hepsi ayný filmde. Hollywood’un popüler olmasýnda en önemli rolü oynayan western ve bilimkurgu türlerinin bir arada iþlendiði örnek oldukça az.
KOVBOYLAR VE UZAYLILAR – COWBOYS AND ALIENS
YÖNETMEN: JON FAVREAU
OYUNCULAR: DANIEL CRAIG, HARRISON FORD, OLIVIA WILD, SAM ROCKWELL
Ýlk film 1935 yýlýnda “Singing Cowboy” adlý TV dizisinden esinlenerek çevrilmiþ olan “The Phantom Empire” olarak kayýtlara geçiyor. Hollywood western ve uzay iliþkisini çoðunlukla ana öyküyü destekleyen yan motif olarak kullandý; örneðin Yul Brynner (West World-1973) bir gösteri parkýnda android bir kovboyu canlandýrdý veya “Geleceðe Dönüþ” üçüncü bölümde (1990) Marty ve Dr. Brown zaman makinesi ile Vahþi Batý’ya seyahat ettiler. Bir TV dizisinden uyarlanan “Wild Wild West-Vahþi Vahþi Batý” ise ileri teknolojide bir savaþ makinesi Metal Örümcek ile westerni harmanlayan bir aksiyon komedi oldu. Alien veya Predatorvari yaratýklar ile kovboylarýn çatýþmasýna ilk kez tanýk oluyoruz. “Iron Man” serisi ile aksiyon-bilimkurgu kulvarýnda saðlam bir yer edinen yönetmen John Favreau farklý dokuda bu iki türü bir araya getirirken, görselliði saðlam fakat ruh birleþimi eksik bir film kotarmýþ. Ýlk bölüme klasik westernin tüm dokusu hakim; kasabaya gelen yabancý, tozlu meydanda þerifin müdahale ettiði ilk çatýþma, her þeyi kontrol eden sýðýr tüccarý Albay Dolarhyde gibi uzayýp giden bildik kliþeler. Belli ki deneyimli birçok yönetmen gibi Favreau’da westerne çok heves etmiþ. Uzaylýlarýn kasabaya saldýrýsý ile baþlayan savaþ herkesi bir cepheye topluyor. O zaman için uzaylý kavramý bilinmediðinden “iblisler” olarak adlandýrýlýyor saldýrganlar. Ýyi kovboylar, haydutlar, kýzýlderililer hepsi ayný cephede birleþiyor ve savaþýyor ortak düþmana karþý. 11 Eylül metaforlarý bitecek gibi gözükmüyor, dýþ dünyadan gelen teröristlere karþý “hep birlikte baþarabiliriz” nutuklarý ile baþlayan birleþme ve savaþ ikinci bölümü kapsýyor.
Öykü 1873’de Arizona’da kýrsalýn ortasýnda hafýzasýný kaybetmiþ bir adamýn uyanmasý ile baþlar. Bileðinde ne olduðunu anýmsamadýðý kalýn bileziði çýkartmaya çalýþýr ama baþaramaz. Karþýlaþtýðý ilk kötü adamlar karþýsýnda bileziðin üstün gücünün farkýna varýr. Absolution (Baðýþlanma) adýndaki kasabaya gelen yabancý hiç hoþ karþýlanmaz. Yabancýnýn tüm yörede aranan bir kanun kaçaðý olduðu anlaþýlýnca en kýsa yoldan kodese týkýlýr. Uzaylýlarýn garip þekilli uçan gemilerine karþý bir tek yabancýnýn bileziði adeta ‘uçaksavar’ kadar etkilidir. Ýnsanoðlunun tek þansý yabancýnýn liderliðinde dünya dýþý yaratýklara karþý birleþmededir. Uzaylýlarý kasabaya çeken sebep, halkýn yerini bir türlü keþfedemediði altýn olduðu anlaþýlmasý hoþ bir gönderme olur.
Son James Bond, Daniel Craig “Yedi Silahþörler”deki Steve McQuenn’i andýrýyor. Favreau’da bu benzerlikten memnun olduðunu belirtiyor. Western’in tüm popüler örneklerine göndermeler ile dolu ilk bölüm, Sergio Leone, Clint Eastwood, John Ford esintileri iyi bir iþçilik ile seyirciyi umutlandýrýyor. Ýkinci bölümdeki uzaylýlar ile savaþ tümüyle grafik, ruhtan yoksun bir þekilde ilerliyor. Uzaylýlar olaðanüstü kötü, insanoðlu ise maðdur. Bilgisayar oyunu þeklinde bir ikinci bölüm, hayal kýrýklýðýndan öteye geçmiyor. Daniel Craig, Harrison Ford, Sam Rockwell gibi oyuncular oyunun bir parçasý olmanýn ötesine geçemeyen karakterler.
Kýsaca ilginç olabilecek bir konsept tüm kliþelerin arka arkaya sýralanmasýyla ruhsuz bir gösteriye dönüþmüþ
Emin Yeðinboy
21.09.2011
***
Cowboys & Aliens Soundtrack (dinlemek için týklayýn)
