Yaklaşık on beş aydır İsrail saldırılarının altında cehenneme dönen Gazze’de 470 gün sonra silahlar sustu. Dün sabah saatlerinde yaşanan rehine listesi krizi nedeniyle üç saat gecikmeli başlayan ateşkes sonrası Gazzeliler sokaklara dökülürken, yardım TIR’ları da bölgeye girmeye başladı.

7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail içine yönelik saldırılarıyla başlayan savaşta 471 gün sonra ilk uzun süreli ateşkes dün üç saatlik gecikmeyle TSİ 12.15’te yürürlüğe girdi ve silahlar sustu. Ateşkes ilanından sonra ise Gazzeliler sevinç gösterileri düzenledi. On binlerce Gazzeli İsrail saldırıları altında harabe haline gelen evlerine dönüş için yollara döküldü. İnsani yardım TIR’ları da ateşkes anlaşması çerçevesinde Gazze Şeridi’ne girmeye başladı. Ancak ateşkes ilanından kısa süre önce rehine listesinin ulaştırılmamış olmasını bahane eden İsrail, Gazze Şeridi’ni bombalamaya devam etti.

3 REHİNE TESLİM EDİLDİ

Tüm dünyanın beklediği Gazze’deki ateşkes dün gecikmeli de olsa başladı. Son olarak Kasım 2023’te yapılan 1 haftalık ateşkesten bu yana ilk kez Gazze Şeridi’nde çatışmalar durdu. Ancak sabah saatlerinde İsrail tarafından gelen açıklamalar ve İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyine yaptığı saldırı zor elde edilen ateşkes anlaşması için “yine mi olmayacak” korkusuna neden oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, Hamas’ın serbest bırakacağı 3 esirin listesi gelene kadar ateşkesin başlamayacağı talimatını İsrail ordusuna ilettiği bildirildi. Listenin gecikmesini “teknik saha nedenlerine” bağlayan Hamas ilerleyen saatlerde listeyi arabulucu ülkeler aracılığıyla İsrail’e iletse de aradaki sürede Gazze’nin kuzeyine saldıran İsrail ordusu 19 kişiyi öldürdü 36 kişiyi yaraladı. İsrail, kendi esirlerinin isimlerinin geç açıklanmasını bahane ederek Gazze’yi bombalasa da, El Kassam Tugayları dün akşam 3 rehineyi serbest bıraktı.

90 FİLİSTİNLİ İÇİN SEVİNÇ

İsrail ise hapishanelerinde tuttuğu 90 Filistinli mahkûmun serbest bırakılmasını geciktirdi. TSİ 01.00 itibarıyla salıverme işlemlerinin halen sürdüğü açıklandı. Yerinden edilen ailelerin kaldığı çadır kampları başta olmak üzere tüm Gazze Şeridi’nde kutlamalar vardı. Filistin bayraklarıyla sokaklara dökülen Gazzeliler direniş güçlerine destek sloganları attı. İnsani yardım taşıyan TIR’lar da anlaşma kapsamında Gazze Şeridi’ne girişlere başladı. Bölgeye yardım girişlerini yok seviyesine indiren İsrail, anlaşma kapsamında günde 500 ila 600 yardım tırının Gazze’ye girmesine izin vermişti. Dün 552 yardım TIR’ı Gazze Şeridi’ne giriş yaptı. TIR’lardan 242’si Gazze’nin kuzeyine geçti.

‘TÜRKİYE’NİN ETKİSİ BÜYÜK’

Bu arada Hamas Siyasi Büro Üyesi Muhammed Nazzal, Doha’daki ateşkes müzakerelerinde anlaşma noktasına gelinmesinde Türkiye’nin etkisinin çok büyük olduğunu belirterek, “Türkiye hiçbir zaman bu müzakerelerin uzağında değildi ve özellikle son aylarda yakından takip ettiler. İsrail’in Türkiye’nin etkin rolüne itirazları olsa da biz her zaman Türkiye’nin bir şekilde sürece dahil olması gerektiğini söyledik. Müzakerelerin ve sonucundaki anlaşmanın bu noktaya gelmesinde etkileri çok büyük oldu” ifadelerini kullandı.

‘DENKLEMLERİ DEĞİŞTİRDİK’

İsrailli rehinlerin Kızılhaç yetkililerine teslim edilmesinin ardından konuşan El Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde “Aksa Tufanı” mücadelesinin denklemleri değiştirdiğini ve ateşkes anlaşmasına bağlı olduklarını belirterek “Tüm dünya direnişçilerin destansı mücadelesine şahit oldu” dedi.

İŞTE İLK REHİNELER

Ateşkesin geç başlamasına neden olan krizin çözülmesiyle Hamas, 3 kadın İsrailli rehineyi serbest bıraktı. İşte Gazze’de 471 gündür tutulduktan sonra özgürlüklerine ilk kavuşanlar:

- Romi Gonen: 23 yaşındaki Gonen, 7 Ekim 2023’te Gazze sınırında düzenlenen Supernova müzik festivalinden kaçırıldı. Hamas militanlarının baskını sırasında arkadaşlarıyla birlikte bir otomobilde olan Gonen, annesini arayarak “vurulduğunu ve kanaması olduğunu” söyledi; daha sonra kendisiyle iletişim kesildi. Gonen’in telefonunun daha sonra Gazze’de sinyal verdiği tespit edildi.

- Emily Damari: 27 yaşındaki Damari, Gazze’ye yakın Yahudi yerleşimlerinden biri olan Kfar Aza kibbutzundan kaçırıldı. Aynı zamanda İngiliz vatandaşı olan genç kadın, 7 Ekim’de yakınlarına gönderdiği son mesajda Hamas militanlarının evine ateş açtığını yazdı. Aynı mahalleden olan ve baskında sağ kurtulan arkadaşı Bar Kislev, Damari’nin otomobilinin militanlar tarafından ele geçirildiğini söyledi.

- Doron Steinbracher: 31 yaşındaki Steinbracher, Damari’yle aynı yerden, Kfar Aza kibbutzundan kaçırıldı. Görgü tanıklarına göre, kibbutzu basan yaklaşık 10 Hamas militanı Steinbracher’ın kaldığı evin bahçesini karargâh olarak kullandı. Genç kadın bir süre ailesiyle iletişimini sürdürmeyi başardı; ancak sabah 10.30 sıralarında militanların evine girdiğini ve onu götürdüklerini bildiren bir ses kaydı gönderdi.

KASSAM’DAN REHİNELERE HEDİYE

Serbest bırakılan İsrailli rehinelerin ellerinde El Kassam Tugayları tarafından verilmiş hediye paketleri olduğu dikkat çekti. Hediye paketlerinde, hediyelik eşyaların ve esaret günlerine ait fotoğraflarla birlikte Gazze fotoğrafları bulunduğu belirtildi.

GAZZELİLER EVLERİNE DÖNÜYOR

EKİM 2023’ten bu yana devam eden savaşta defalarca yerlerinden edilen Gazzeliler, ateşkesin yürürlüğe girmesiyle evlerine doğru yola çıktı. Çadırlarını, giysilerini ve kişisel eşyalarını kamyonlara, yük arabalarına ve sırtlarına yükleyen binlerce kişi, harap olmuş sokaklardan ve yollardan geçerek bir zamanlar yaşadıkları mahallelerine dönmeye başladı. İsrail savaş uçaklarının aralıksız bombardımandan kurtulmanın mutluluğunu yaşarken pek çoğunu evlerinin yerinde enkaz beklese de bölge halkı savaşın bitmesinden memnun. El Cezire’ye konuşan Filistinli Enver, savaştan önce kaldığı Refah kentine döneceğini, “eğer evi yıkılmışsa sekiz kişilik ailesi için enkazına bir çadır kuracağını” anlattı. Ancak harabeye dönen bölgenin yeniden inşasının milyarlarca dolara mal olacağı ve on yıllar sürebileceği değerlendiriliyor. Amerikan NBC News’ın iddiasına göre, yeniden inşa sürecinde 1.9 milyonluk nüfusun bir kısmının “Endonezya gibi üçüncü ülkelere geçiçi olarak gönderilme ihtimali” tartışılıyor.

SMOTRİCH’TEN TUHAF AÇIKLAMA: ‘SAVAŞ DEVAM EDECEK’

Ateşkes anlaşmasının önündeki en büyük engellerden olan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun aşırı sağcı ortaklarından da anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle birlikte açıklamalar ve hamleler geldi. Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir ve partisinden isimler hükümetten istifa ederken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich “rehinelerin serbest bırakılmasının ardından savaşın süreceğini” söyledi. Daha önceki açıklamalarında ateşkes yapılması halinde istifa edeceğini belirten Smotrich, Başbakan Netanyahu’dan “uzun vadede Hamas’a karşı mücadelenin süreceği konusunda güvence aldığını” söyledi. Rehinelerin serbest bırakılmasından hemen sonra “mutlak zafere kadar savaşa dönme görevinin beklediğini” söyleyen Smotrich, Hamas’ın tamamen ortadan kaldırılması için “Gazze Şeridi’nin kontrolünün tamamen ellerine geçirileceğini” belirtti.

GİDERAYAK GAF YAPTI

ABD Başkan Joe Biden, bugün düzenlenecek yemin töreni öncesinde son kez Gazze’deki ateşkese ilişkin açıklamalarda bulundu. Biden şunları söyledi: “Ateşkes bizim desteğimizle sağlandı. Katar ve Mısır’ın da desteği ateşkesin yürürlüğe girmesinin yolunu açtı, müzakereler hiç kolay değildi. Gazze’deki bu anlaşmanın tamamıyla uygulanmasını bekliyorum.” 3 yerine 2 rehine bırakıldı diyerek başkanlık dönemindeki son gafını da yapan Joe Biden, İsrail ve Lübnan arasında yaptıkları çalışmalarla da Lübnan’da ateşkesi sağladıklarını kaydederek, “Lübnan’da çok güzel bir fırsat var ve Hizbullah’ın olmadığı bir gelecek bekliyor. Suriye’de de Esad ve Hizbullah olmadan özgür hükümetler kuruluyor. Bölgede ülkeler daha sağlıklı bir geleceğini yolunu arıyor” dedi.

hurriyet.com.tr

19-20.01.2025