ÞEHRÝN PADÝÞAHI VE IRGADI…
05 Mart 2019 12:25 / 2985 kez okundu!
Güzel ülkem… Ne çektin be… Anlatmaya gerek yok, görüyorsunuz, “mikembel”…
Ah be Ýzmir, kýr þu þeytanýn bacaðýný, gözünü seveyim, kýr, aklýný kullan, geleceðini ve þehrini düþün, seni halden hale atanlarý deðil, dünya þehri yapacak olaný seç…
****
ÞEHRÝN PADÝÞAHI VE IRGADI…
Bu bu, nedir bu? Belediye baþkanýdýr. Ýlk sýfatý herkes baðrýna basýyor da ýrgat baþkanlarý yeni gördük, oluyormuþ demek, helal olsun.
Ýlk belediyeyi bilen var mý?
Elbet Padiþah emriyle kurulan Ýstanbul Belediyesi sonrasý Osmanlý’nýn ikinci belediyesi Ýzmir, baþkan da Yeniþehirlizâde Ahmet Efendi… 1892. Onu izleyen baþkanlar çokluk bir yýl görev yapýyor, görevi býrakma tarihi sýrasýyla, Ragýp Paþa, 1893. Yahya Hayati Paþa 1895, Eþrefpaþa 1907’ye kadar. Tevfik Paþa 1908, Ali Nazmi Bey 1910, Dr. Ethem Taþlýoðlu 1912, Evliyazade Refik bey, 1913-1918, Ýþgal döneminde Hacý Hasan Paþa, 1919-1922, Þükrü Kaya 1923, Uþakizade Muammer bey 1924, Hüseyin Aziz Akyürek 1925-27, Dr. Hulusi Alataþ 1928-30, Sezai Göker 1931, Dr. Behçet Uz 1931-41, Reþat Leblebicioðlu 1941-49, Hulusi Naci Selek 1950, Rauf Onursal 1950-54, Selahaddin Akçiçek 1955, Enver Dündar Baþar 1957, Faruk Tunca 1960, ilk darbe sonrasý albay Safa Poyraz, General Burhaneddin Uluç 1961, sivil dönemde ilk baþkan Enver Saatçigil 1962, Rebii Baþol 1964.
Ýlk kadýn belediye baþkanýmýzý bilen var mý? Mersin derler, deðil, ondan on yýl önce, Sadiye Haným, 1930 yýlýnda Artvin Yusufeli'nin Kýlýçkaya Belde Belediyesi'ne baþkan oluyor ve ülkenin ilk kadýn belediye baþkaný.
O günden bugüne nicesi gelip geçti, akýlda kalaný ve unutulmaz hizmet edeni az, gaf’ý çok, hizmeti vasat olan kürem kürem.
Biz Asfalt Osman’ý biliriz, varoþ mahallemize asfalt döktürmüþ, otobüs koydurmuþtu.
O yýllar taþ ve toprak yollar asfaltlandý diye, olmayan yollarýna türedi semtlerin Eshot otobüsü koyuldu diye alkýþ tutan, iþçilere çay daðýtan ahalinin eski paket taþ yollarý aramasý çok sürmedi. Ne çare baþkan dik terfii almýþ bulundu, asfalta bulanan þehirde kadýnlar sýçrayan asfalt çorap kaçýrýnca, ‘nasýl baþkan bu böyle, bir de soyadý Kibar olacak’ diye çýkýþtýðýnda, gazeteye ‘Kibardý, asfalt oldu” manþeti atýldý. Ýki dönem hizmetten sonra, asfalta raðmen, at arabasý ve seyyar yasaklamasýna, kimi iyileþtirmeler yapmasýna raðmen yerini Alyanak’a kaptýrdýðý aðýrýna giden asfalt baþkan, Alyanak’a deðil, Ecevit’e yenildiðini söyledi, ‘bundan böyle derdinizle Karaoðlan ilgilensin’ dedi, küsmüþtü…
Yol, su, kanalizasyon, elektrik, gecekondu sorunuyla baþlamýþtý, bütün baþkanlar bunlarla baþlýyor, bunlarý tam halledemeden gidiyor, ne hikmetse?
“Geminin yenisi, kaptanýn eskisi” söylemiyle boy gösteren Kibar, asfalt icraatý sonrasý, aðaçlandýrma hamlesi baþlatmýþ, adýnýn “aðaç Osman” olabileceðini hatýrlatýp durmuþtu, “neyse aðaç desinler de kereste demesinler” hicviyle…
Alyanak habire rakibi asfalt Osman’ýn yetmiþ yaþýný bulduðunu, yani yaþlandýðýný vurgulardý, ikisi de görsün isterdim siyasette bitiþ noktasýnýn 90 olduðunu, yetmiþ neymiþ, dünkü delikanlý?
Alyanak’a kadar Ýzmir AP’nin, DP’nin kalesi.
1973 yerel seçimler öncesi seçim propagandasý: “Karþýyaka’dan görünür Konak/ Ýþte geldi Alyanak/ Osman’ým da güzel amma/ Ýlle Ýhsan Alyanak…” Sonrasý malum: “Haydi bastýr Karaoðlan/ Yýkýlsýn Osman, seçilsin Alyanak.”
‘71’de Buca baþkanýyken ‘73 ve ‘77 ‘de Ýzmir milletvekili seçilen Yüksel Çakmur, iki kez Gençlik Spor bakaný oldu. Bu arada darbe oldu, asker Eshot genel müdürü Cahit Günay’ý belediye baþkaný yaptý, sonra da Ceyhan Demir’i; ki en kýsa baþkanlýk yapan o, bir yýl bile deðil, her ikisi de ne yaptý, ne iz býraktý bilinmez? Ama biri var ki, Sarýkýþla’yý yýkan, o unutulmaz iþte…
‘89 yerel seçimlerinde Özfatura’ya karþý kazanarak Çakmur Ýzmir Büyükþehir Belediye Baþkaný oldu, bu ‘94 yýlýnda Özfatura’ya yenildiði seçimlere kadar sürdü. Bayraklý mezbahasýný yýktýrýp, Buca’da entegre et tesislerini kurmasý, otobüs alýmlarý, körfez yolcu taþýmacýlýðý, metro ihalesi, büyük kanal projesi, Tansaþ’ýn geliþtirilmesi yaptýðý önemli iþlerden. Asansörün restorasyonu, þehir içindeki minibüs-dolmuþlarla, seyyar satýcýlarý kaldýrtmasý oldu. Sinyalizasyon sistemini yeniledi. Karþýyaka Sahil Yolu Projesi'ni hayata geçirdi. Sahil Yolu onun döneminde yenilendi. ÝZFAÞ'ý kurdurarak fuarcýlýk anlayýþýna yeni boyut kazandýrmaya çalýþtý.
Tekrar aday olmayý kabul etmedi.
Bursa’lý ve Mülkiye’li Burhan Özfatura, darbe sonrasýndaki ilk yerel seçimde 1984’te ANAP adayý oldu, belediye baþkanlýðýný kazandý, sonrasýnda Çakmur’a karþý kaybetti, bir sonraki seçimde 1994 yýlýnda DYP adayý olarak yeniden baþkan oldu. Hani CHP kal’asýydý?
1999 seçimlerinde DSP’den belediye baþkaný seçilen Priþtina, sonra partisini deðiþtirdi, CHP’ye geçti. 2004 yerel seçimlerinde bir önceki seçimin baþarýsýzý CHP onunla kazandý.
Erken kaybý sonrasý yerine, yazý tura atýlarak Konak’tan Tunçað ve Bornova’dan Kocaoðlu ve Karþýyaka baþkaný arasýndaki seçimde Tokat’lý Kocaoðlu baþkan oldu.
Üç doktor belediye baþkaný olmuþ güzel ve garibim Ýzmir’in.
En bilinen ve uzun süre görev yapan Dr. Behçet Uz.
En yakýþýklý baþkan, ilk baþkan Yeniþehirli Ahmed, Ragýp Paþa, Evliyazade Refik bey ve Hacý Hasan Paþa, Sezai Göker ve Behçet Uz. Alyanak ve Piriþtina. Eh, Kocaoðlu da fena sayýlmaz… Güzel Ýzmir’in güzel baþkanlarý bu kadarcýk, az tabii. Kadýn baþkanlarý son dönem görüyoruz, onlar da ilçelerde.
Seta araþtýrmacýsý Ali Aslan, "2002 öncesi siyaset kurumu iktidar mücadelesinde tiyatro sahnesi olmanýn ötesine geçemiyor, o yüzden boþ ve abartýlý popülist ekonomik, siyasi vaatler seçim ve siyasete damga vuruyor” diyor.(Alýntý: Sabah, 3 Mart, S. Bahar röportajý)
Üslup, yani ikinci yapýsal deðiþim 80’lerden sonra devletçi ekonomik, siyasi modelden serbest piyasa ekonomisine ve liberal siyasi modele geçiþ oluþturunca, bu deðiþime kentleþme, bireyselleþme gibi sosyolojik deðiþimler eþlik edince geldi, ona göre. Eski Liberal Demokrat Parti genel baþkaný B. Tibuk, “futboldan ofsaytý kaldýracaðýný” vaat eti, uçuk vaat gibi görünse de bu yeni, sýnýr tanýmaz toplumsal psikolojiyi yansýtýyordu.”
Hatýrlarsýnýz, Çiller’in biri ev biri araba olan iki anahtar vaadi vardý; Amerikanvari Türkiye hayalini yansýtan. Üçüncü deðiþim devletin toplum ve medya üstü denetimi zayýflayýnca gerçekleþti. ”Bu durum, siyasi partileri daha eðlenceli, gündelik, genç siyasal iletiþim dili kullanmaya zorladý, seçim þarkýlarýndan da okunuyor bu. 70’lerin gariban edebiyatý, kurban psikolojisine sahip seçim þarkýlarý pozitif, güçlülüðe vurgu yapan sözlere sahip. Seçim arabasý, parti broþür ve flamalarý ise her geçen gün siliniyor, önemini kaybediyor.”
Komik seçim vaadleri derseniz, hepinizin aklýndadýr, bizim kuþaðýn daha çok aklýndadýr…
Ýzmir Konak’ta sonradan adaylýðý YSK tarafýndan iptal edilen CHP’li Kemal Karataþ, tarihi Konak Meydaný’ný yýkýp Kýzýl Meydan gibi yeni bir meydan yapma vaadinde bulunmuþ, Saat Kulesi’nin de yerini beðenmediðini açýklamýþtý. Nerede iþe yaramaz, akýl dýþý iþ var, vaad var, bkz. CHP…
CHP Ankara büyükþehir baþkan adayý Karayalçýn, “bilmem kaçýncý Murat içkiyi yasaklamýþtý, ben yoksulluðu yasaklýyorum” demiþti…En uçuklardan biri Çiller’indi: "Her mahallede yüz trilyoner olacak. "En þenliklisi Demirel’in vaadlerinden biriydi: “Kim ne verirse, benden 5 fazlasý!”
Güzel ülkem… Ne çektin be… Anlatmaya gerek yok, görüyorsunuz, “mikembel”…
Ah be Ýzmir, kýr þu þeytanýn bacaðýný, gözünü seveyim, kýr, aklýný kullan, geleceðini ve þehrini düþün, seni halden hale atanlarý deðil, dünya þehri yapacak olaný seç…
Ayþe KÝLÝMCÝ
05.03.2019
Son Güncelleme Tarihi: 05 Mart 2019 16:42
