|
hurkus
|
 HAYATA CAN VEREN ÞAÝR
Mehmet Ýnanç Turan
Sait Almýþ’ýn Etki Yayýn evi tarafýndan yayýmlanan Sevdama ve Kavgama’ daki þiirler; aþka, sevgiye, inançlý bir davaya, kýsacasý HAYATA can veren þiirler olarak karþýmýza çýkýyor.
Duygusu ve düþüncesi olmayan insan var mý? Vardýr diyorsanýz, “duygusuz ve beyinsiz insanýn” varlýðýný kabul ediyorsunuz. Oysa duygularý ve bilinci olmayan insan cesettir. Bu nedenle her insaný duygularý ve bilinci olan bir varlýk olarak algýlamak zorundayýz.
Ne var ki, duygu ve bilinç (ya da düþünce), insanlarýn varlýðýný bir varlýk olarak onaylarken, ayný zamanda bireysel duygu ve düþünce düzeyinde onlarý ayrýþtýrýr. Kimi bireylerin duygusu ve bilinci yüzeyseldir, sadece kendi benliklerinin üzerine oturmuþtur; bencildir, çýkarcýdýr veya umursamazdýr.
Kimilerin ise duygularý derindir; insanca bir sevda ve kavgadan fýþkýrýr; vericidir, ortakçýdýr, yaþama karþý sorumluluk taþýr.
Ýþte Sait Almýþ’ýn þiirleri, sevda ve kavgadan yükselen, somut hayata dayanan, bireyin yüreðine ve beynine ulaþan þiirlerdir.
Amacý, davasý olmayan þiir, gerçek anlamda þiir deðildir. Realiteden üremeyen, kanýný, canýný buradan almayan ve tekrar realiteye (hayata) can vermeyen þiir, þiir deðildir.
Hayat yani realite en çirkin, en berbat, en iðrenç biçimde karþýmýza çýkabilir. Yahut en güzel, en hoþ, en sevici biçimde..! Kederli, umutsuz, acý dolu olabilir. Yahut sevinçli, umutlu acýlardan uzak…
Hayata can veren þiirler, hepsini bir realite olarak kabul eder; onlarý ele alýr, duygularla-bilinçle yoðurup tekrar hayata iade eder. Þairin dilinde bu, hayata can katmaktýr.
Hayat soyut deðil, somuttur. Bireyin somut hayatýna hitap eden þiir, bireyin hayatýna can verir; duygularýný, bilincini bir üst seviyeye ilerletir.
Þiir ister aþktan bahsetsin, isterse bir kavgadan; ama hayata hep can vermelidir; çünkü gerçekçi þair, duygu ve bilincine can veren þeyleri hayattan alýr. Ruhunu-bilincini hayata borçlu olan þair, þiirleriyle geliþmiþ bir duygu ve bilinçle hayata geri öder.
***
Sait’in þiirlerini okurken “hayata can veren” damarlarý bilincimle görüp, duygularýmla hissettim.
Yalnýzlýðý anlatmýþ þair ve yalnýzlýðý, insanýn hiçliði ile eþitlemiþ:
“yalnýzlýk
hep olduðun yerde
kendi derinlerinde
sarmalanan bir dere
ulaþamaz hiçbir denize”
Yaralý bir yürekle hiçliðe yolculuk= yalnýzlýk! Çokluk içinde bireysel ve toplumsal yalnýzlýðý yaþayan bugünün insanýn çaresizliðini duyumsatýyor bu dizeler.
***
Sadece kendine aðlayanlara karþý bir duruþ sergiliyor þair. Yalnýzca kendine acýmak, yalnýzca kendini sevmek kadar bencillik!
Baþkalarýný sevebildiði zaman kendini sevebiliyor insan. Týpký baþkalarýna acýyabildiði zaman, kendine acýyabildiði gibi! Baþkalarý için gözyaþý akýtabilenler, kendinden baþkalarýný da sevebilenlerdir:
“kimi seviyorsun
derlerse
hiç duraksama
gözyaþlarýný esirgeyemediklerini
sýrala ard arda”
Peki sadece kendini sevenler, benciller ne olacak? Þair onlara ne olacaðýný söylüyor:
“kendine aðlýyorsan
yalnýzca kendine
vay bahtýna”
Sadece kendine aðlayanlara þairin iletmek istediði mesajý þu dizelerde buluyoruz:
“hiç bekleme
aç yüreðini
her bir yana
durduramazsa da gözyaþlarýný
damýtacak bir göðüs
çýkacaktýr karþýna”
***
Þair yalnýzca kendine aðlayanlardan deðil! Nereden anlýyoruz bunu? 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra asýlan devrimciler için yazýlmýþ aðýtlardan…
Ölüme karþý dimdik hayatýn ateþini yakanlara sesleniyor þair:
“yaþýyorsa
ölüm
yaþamýn özünde
ölebilmektir
yaþam
ateþin közünde”
Askeri cuntanýn kurdurduðu daraðaçlarýnda ölüme meydan okuyan devrimci kahramanlarýn sözcüsü oluyor þair:
“en güzel elbiselerle
çýkýlýyorsa
celladýn karþýsýna
en güzel türküler
söyleniyorsa
boyunda iken ilmek
ölüm!
Hoþ geldin!”
***
Þairin hayattan bir dileði var:
Uykuda, sevgilinin koynunda, Ýsa gibi çarmýha gerilerek, vatan için, din için ölmek istemiyor þair.
Ayakta ölmek istiyor aðaçlar gibi! Yani savaþarak, boyun eðmeden, direnerek…
“ben ise
bir barikatta
ölmek isterim
karþýmda karanlýk
arkasýnda özgürlük
yanýmda Deniz
yer
zaman
mevsim
ay
önemsiz”
Hayata þiirleriyle can veren þair, inandýðý dava için ölümü önemsizleþtiriyor bilincinde, yüreðinde!
“Bir dava için ölmeye deðmez” diyen ve solcu yörüngeden sapanlarýn karþýsýna hayatý yücelterek, ölümü küçülterek çýkan þairi kutlamak gerekir.
Hayata can veren þiirler yazdýðý için!
|
Sitemizde yayýnlanan yazýlar, yazarlarýný baðlar.
