Kocero
|
ÖMER HAYYAM KİMDİR?
Ömer Hayyam 18 Mayıs 1048'de İran'da Nişabur kentinde doğdu. Tam adı Giyaseddin Ebu'l Feth Bin İbrahim El Hayyam'dır. Çadırcı anlamına gelen “Hayyam” sanı babasının mesleği yüzünden verilmiştir.
Daha yaşarken İbni Sina'dan sonra Doğu'nun yetiştirdiği en büyük bilgin sayılıyordu. Tıp, fizik, astronomi, cebir, geometri ve yüksek matematik alanında önemli çalışmaları vardır.
4 Aralık 1131'de doğduğu şehir Nişabur'da ölen Ömer Hayyam kendisiyle ilgili birçok soruyu hâlâ koruyor. Kimdi gerçekten Ömer Hayyam?
UNESCO, 1999 yılında Hayyam'ın önemli matematiksel çalışmalarının basılmasına karar verdi.
Çözümlemelerinde döneminin tabuları ile kurallarına uymamıştır. İnsan aklına konan sınırları kabullenmemiş, dünyayı, tanrıyı, yaradılışla yaşamı yeniden yorumlayarak çağını aşıp günümüze ulaşmış, günümüz akılcılığıyla eşleşmiştir. O, özgürce yaşamanın şairidir. Evrensel bir şair oluşu bundandır.
Bugün onun düşüncesini, dörtlüklerindeki insan-tanrı, yaşam-yaradılış yorumlarıyla çözümlemelerini “sapkınlık” sayanlar, onun yine dörtlüklerinde alaya aldığı bağnaz düşünceli yobazlardır.
Günümüzde onu “sapkın” sayanlar, “şarap ve zevk düşkünü” belleyip belletenler, özellikle bugünkü İslâm dünyasında düşünce ile aklı reddeden iktidarlardır.
O, bütün haksızlıklara karşı direnen, kalıpçı düşünceyi, kör inançları, yobazları, sofuları, ikiyüzlüleri iğneleyici bir dille yeren bir şairdir. Onlara şöyle seslenmiştir:
“Seni kuru sofraların softası seni!
Seni cehenneme kömür olası seni!
Sen mi haktan rahmet dileyeceksin bana?
Hakka akıl öğretmek senin haddine mi?”
“İçin temiz olmadıktan sonra
Hacı, hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel,
Ama Tanrı kanar mı bunlara?”
“Sen içmiyorsan içenleri kınama bari
Bırak aldatmacayı, şu ikiyüzlülükleri
Şarap içmem diye övünüyorsun amma
Yediğin haltlar yanında şarap nedir ki.”
|