Gürültülü kent - Gürültülü mimarlık
20 Mayıs 2015 15:55 / 1969 kez okundu!
Hiç bitmeyen yorgunluğunuzun, başa çıkamadığınız sinirliliğinizin, geçmeyen bazı hastalıklarınızın nedeninin kentiniz ve eviniz olabileceğini hiç düşündünüz mü? Siz de yoksa kendinizi sorgulamaya bile fırsat bulamadan gürültülü bir mekânın içinde mi bulmuştunuz? Kentteki ve evinizdeki gürültü, en az yarım yüzyıldan beri hiç durmadan arttı ve çeşitlendi. Gürültülü bir kentte yaşamak kanıksandı. Gündelik hayatı gürültülü bir mimarlığın içinde sürdürmek herkese dayatıldı. Bir deniz kentinde yaşadığınız halde karayoluna yüklenmiş bir trafiğin ortasında ve hiç bitmeyen bir uğultunun içinde kaldınız. Arsa rantını insanın sağlığına ve mutluluğuna tercih eden bitişik nizam apartmanlarda, alt alta-dip dibe-iç içe evlerde, ses geçirgenliği yüksek duvarların, döşemelerin, ışıklıkların arasında yaşamaya mecbur kılındınız.
“Gürültü” eğer “istem dışı sesler” ise, eviniz bu sesleri en az duymak isteyeceğiniz yerdir. Oysa bu şehirde kaç kişi, yerli-yersiz çalınan klaksonlar ya da eski otobüslerin homurtusu yüzünden evinde huzur içinde oturamıyor? Kaç kişi, ses yalıtımı yapılmadan yüksek sesle müzik çalınan veya çeşitli cihazlar çalıştırılan dükkânlar, kafeler, barlar nedeniyle evinden hatta kentten taşındı ve taşınmak istiyor? Kaç kişi planlanmamış/onaylanmamış yerlere takılmış ve gürültüyle çalışan klima, trafo gibi donanımların uğultusu yüzünden evinde müzik dinlemekten vazgeçmek zorunda kaldı? Kaç kişi bitişik dairede uyuyan komşusunun horultusunu dinlemeye mecbur bırakıldığı için geceler boyunca yatağında dönüp durdu? Kaç kişi aynı çatıyı paylaştığı başka ailelerin sırlarına hiç istemediği halde kulak misafiri oldu?
Siz gürültüyü bir süre sonra kanıksıyorsunuz. Zihniniz, ruhunuz, bedeniniz ise siz fark etmeden yoruluyor. Kuşkusuz sadece bu yüzden değil ama, biraz da bu yüzden böylesine yorgunsunuz. Başa çıkamadığınız sinirliliğiniz, geçmeyen bazı hastalıklarınız biraz da “gürültülü kent” ve “gürültülü mimarlık” yüzünden. Daha sağlıklı ve daha mutlu bir kentsel yaşam için gelin “Gürültü Kirliliği İle Mücadele” edelim:
- Yerel yönetimlerden kentte “gürültü kirliliği” konusunda bilinç geliştirici çalışmalar yapmalarını, gürültüye karşı etkin önlemler geliştirmelerini ve ivedilikle “Gürültü Kirliliğine Son” kampanyasını başlatmalarını isteyelim.
- Kentsel mekânı-yaşantıyı düzenleyen yönetmelikleri hazırlayanlardan yönetmeliklerdeki “gürültü” kavramının sadece “gürültünün düzeyi” ile değil, “gürültünün niteliği” ile de açıklanmasını talep edelim ve bu kapsamda mimarlık-mühendislik alanları ile birlikte psikoloji alanından da etkin yardım alınmasını isteyelim.
- Kent plancılarından “gürültüsüz kent” yaratma konusuna yoğunlaşmalarını, yeşili, rüzgârı yok eden ve ışıklıklar boyunca gürültü yaratan bitişik nizam yapılaşmadan vazgeçmelerini, ulaşım konusunda alternatifler oluşturmalarını isteyelim.
- Mimarlardan “gürültüsüz mimarlık” için tasarımlar geliştirmelerini, müteahhitlerden binalarda ses geçirimsiz malzemeler kullanmalarını ve klima gibi gürültülü donanımları ses yalıtımı yapılmış merkezi ünitelerde toplamalarını isteyelim.
- Apartman komşularımızdan gürültülü çalışan elektronik cihazları satın almayı reddederek sessiz cihazların üretilmesine destek vermelerini ve özellikle dinlenme saatlarında her anlamda gürültü yaymayı durdurmalarını isteyelim.
- Kulaklarında kulaklık olmasına rağmen sokakta, otobüste, vapurda, metroda cızırtılı canlı radyo gibi dolaşanlardan dışarıya ses yaymayan kulaklıklar kullanmalarını ve ellerinde tuttukları cihazların sesini az açmalarını, trafikte “elektronik müzik aracı” şeklinde dolaşan otomobillerden talep dışı gerçekleşen yayınlarına son vermelerini, dükkânlarının önüne hoparlör sistemi kurdurarak sattıkları ürünlerin fiyatını popüler şarkılar eşliğinde mahalleye duyurmaya kalkan dükkân sahiplerinden caddeler, sokaklar boyunca yayılan uğultuyu durdurmalarını isteyelim.
Daha sağlıklı ve daha mutlu bir kentsel yaşam için “gürültülü kente” ve “gürültülü mimarlığa” son!
Emel KAYIN
19.05.2015
