Çanakkale 1915
21 Ekim 2012 23:56 / 1528 kez okundu!
Milliyetçilik duygusunu yoðun yaþayan bir ülkede, resmi tarihi daha kaliteli, sinema tadýnda filmler ile yansýtmak uygun olur.
***
ÇANAKKALE ÝÇÝNDE VURDULAR DÜÞMANI
YÖNETMEN: YEÞÝM SEZGÝN
SENARYO: TURGUT ÖZAKMAN
OYUNCULAR: ÞEVKET ÇORUH, UFUK BAYRAKTAR, SERKAN ERCAN, BARIÞ ÇAKMAK
SÜRE: 138 dk.
Turgut Özakman’ýn “Diriliþ” romanýndan senaryolaþtýrdýðý “Çanakkale 1915” beklentilerin uzaðýnda kalýyor. Bir sinema filmi olmaktan çok, canlandýrýlmýþ belgesel tarzý anlatým baþtan sona sürüyor. Ardýndan gidebileceðimiz, baðlanabileceðimiz hiçbir karakter iþlenmemiþ. Seyirciyi görsellik, nutuk, müzik ile etkilemeye çalýþmak yeterli olmuyor. Savaþýn farklý cephelerden bölüm bölüm, farklý karakterler üzerinden anlatýmý filmin bütünlüðünü bozuyor. Eðer konu Çanakkale destanýný canlandýrýlmýþ belgesel olarak izlemek, yeni jenerasyonlara öðretmek ise söyleyecek bir þey yok. Böylesine bir kahramanlýk destaný tarihte az yazýlmýþtýr.
Seyit Onbaþý'nýn 250 kiloluk top mermisini taþýmasý sekansý var ki tam bir mantýksýzlýk örneði. Orada olan onca asker Seyit Onbaþý’ya yardým edeceðine hayran hayran seyrediyor. Birkaç asker ucundan tutsa iþ kolaylaþacak, bir çýrpýda taþýnacak. Yazýlanlar orada Seyit Onbaþý’ya Niðdeli Ali’nin yardým ettiði ve çevrede baþka yardým edecek askerin olmadýðý þeklinde. Her savaþ üzerine gerçeðe ters düþecek, kulaktan kulaða yayýldýkça abartýlan olaylar vardýr. Bunlarýn resmi tarihe etki yapacak bir filme aktarýlmasýnda iyice araþtýrýlarak, daha mantýklý hale getirilmesinde yarar vardýr. Bizim propagandist duruþumuz hem sinemasal kaliteyi, hem de mantýðý yaralýyor. Bu konudaki en iyi örnek “Potiemkin Zýrhlýsý”dýr. Eisenstein 1927’de Potiemkin Zýrhlýsý’ný Sovyet Hükümeti’nin sipariþi olarak çevirdi. Potiemkin Zýrhlýsý’nda 1905 yýlýnda Çarlýk Rusya’sýna karþý yapýlan ayaklanmanýn 1917 Ekim Devrimi’ne hazýrlýk olarak gösterilmesi isteniyordu. Sergei Eisenstein filmde öyle bir kurgu gerçekleþtirdi ki, sinemada devrim oldu. Tüm bilinen kuramlarý yýktý. Propaganda içerikli bir senaryo bile usta ellerde kendine ayrý bir tarih yazabiliyor.
Filmin bilgisayarlý efekt bölümleri sýradan bir video oyun kalitesinde. Muharebe sahnelerine çok emek verildiði belli ve burada oldukça etkileyici sekanslar ortaya çýkmýþ. Yaralý askerlerin ölüme terk edilmesi filmin en iç acýtan bölümü. Düþman tarafýn hiç iþlenmemesi, onlarýn stratejilerinin, cephe arkalarýnýn, sýkýntýlarýnýn gösterilmemesi ayrý bir eksiklik. Beklentimin tersine öykü Mustafa Kemal’in de üzerine yoðunlaþmamýþ.
Milliyetçilik duygusunu yoðun yaþayan bir ülkede, resmi tarihi daha kaliteli, sinema tadýnda filmler ile yansýtmak uygun olur.
Emin YEÐÝNBOY
22.10.2012
