Ýhtiyarlara yer yok - Emin Yeðinboy
10 Mart 2008 11:05 / 1650 kez okundu!
YAÞAMIN ACIMASIZLIÐINDAN ÝNSAN MANZARALARI Hollywood’un kliþeleri deðiþiyor mu? Daha genç yönetmenlerin özgün öyküleri ve dinamik anlatýmlarý klasik sinemanýn güvenilir þablonlarýna dayanan filmlerine tercih ediliyor artýk. ‘Ýhtiyarlara Ye
Sýra dýþý karakterleri, sert, oldukça kanlý fakat bir o kadar da zekice yazdýklarý senaryolarýyla kendilerine özgü bir sinema dili yaratmayý baþarmýþ olan Coen Kardeþler bu son filmleriyle çýtayý biraz daha yükseltiyor. ‘Ýhtiyarlara Yer Yok’un genel atmosferine yükledikleri tekinsiz atmosfer ile toplumsal depresyonu ve çýkýþsýzlýðý baþtan sona hissettiriyor. Uçuk kaçýk tipleri yaratmada kusursuz iþler baþarmýþ olan Coen Biraderler ilk kez mesaj verme kaygýsý taþýyor. Daha ilk karelerden itibaren boþ, insansýz Amerika doðasýna eþlik eden Tommy Lee Jones‘un sesi geçmiþte yaþadýðý sadece zevk için 14 yaþýnda bir kýzý öldürmüþ genç bir çocuðun öyküsü filmin ruhunu deþifre ediyor. Boþluk, frenlenemeyen insan öldürme arzusu. Elinde taþýdýðý basýnçlý cývata tabancasý ile sakin ve ifadesiz bir þekilde insan öldüren Anton Chigurh (Javier Bardem) þüphesiz filmi ruhen taþýyan karakter. Baþlangýç bölümünde Chigurh ile benzin istasyonunda çalýþan yaþlý adam arasýnda sinema tarihinin en ilginç diyaloglarýndan birisi geçiyor. Öldürmek için kendisine geçerli bir neden arayan katil ile bundan habersiz avý arasýndaki gerilim yazý tura ile sonlanýyor. Karakter yaratmadaki ustalýklarýný atmosfer ve mekan konusunda da göstermeyi baþaran Coen Kardeþler bu konuda yýllardýr birlikte çalýþtýklarý görüntü yönetmeni ýþýk cambazý olarak anýlan Roger Deakins’ten en büyük desteði alýyor. Bu yýl Oscar ödüllerine ‘Korkak Robert Ford’un Jesse James Suikasti’ ve ‘Ýhtiyarlara Yer Yok’ ile aday gösterilen Deakins’ýn kamerasý sýcak, bunaltýcý, çorak Teksas manzaralarý ile karanlýk, tekinsiz iç mekanlar arasýnda gezinirken karakterlerin ruhlarýný resmediyor adeta. Filmin büyük bir bölümüne hakim sessizlik veya sinir bozucu çevre gýcýrtýlarý Leone westernlerini anýmsatýyor. Carter Burwell tekinsiz müziðiyle ortama gerekli katkýyý yapýyor. Bu atmosferde tüm film kara bir western gibi akýyor, gidiyor.
Her þey Lleweyn Moss’un (Josh Brolin) antilop avlarken çorak arazide tesadüfen bir çok ceset ve siyah bir çantada iki milyon dolar bulmasýyla baþlýyor. Para ve cesetler uyuþturucu satýþý sýrasýnda çýkan çatýþmadan geriye kalanlardýr. Böyle bir paradan ne Moss’un ne de gerçek sahiplerinin vazgeçmeye niyeti vardýr. Peþine düþen adamlarýn tetikçisi psikopat katil Chigurh'dur. Adam öldürmeyi en ufak duygu emaresi göstermeden sadýk bir görev bilinci içinde yürüten Chigurh sinema dünyasýnýn en çarpýcý katilleri arasýnda yer almaya aday. Kurbanlarýna öldürmeden önce kýsa bir söylev vermeyi de ihmal etmeyen, filmin sergilediði vahþi, acýmasýz modern yaþam tablosuna en fazla katký yapan karakter. Bu rolüyle En Ýyi Yardýmcý Oyuncu Oscar’ýný (filmde baþ rol erkek oyuncu olmadýðýný da belirtmek lazým) kazanan Javier Bardem bunu fazlasýyla hak ediyor.
Öykünün en önemli karakterlerinden birisi Tommy Lee Jones’un canlandýrdýðý Þerif Ed Tom Bell . Deðiþen ve erozyona uðrayan insan karakterine akýl sýr erdiremeyen, üçüncü sayfa haberleri karþýsýnda sarsýlan, yýlgýn bir karakter. Nasýl olur da insanoðlu bu kadar vahþileþebilir? sorusuna yanýt veremeyen çaresiz bir kanun adamý. Josh Brolin bu yýl ‘Amerikan Gangsteri’nde baþarýyla canlandýrdýðý uyuþturucu ticareti yapan polis rolünden sonra parayý kaçýrmaya çalýþan dürüst, iyi niyetli Lleweyn Moss karakterinde de son derece baþarýlý.
Seyircinin beklediði final gerçekleþmiyor. Film sonrasý ‘ne oldu yahu?’ diye sorabiliyor salondan çýkarken. Coen Kardeþlerin de istediði bu sonuçsuzluk, boþluk duygusunun devamý. Final bölümünde Þerif Bell’in ihtiyar adam ve karýsýyla olan konuþmalarýnda tam anlamlar çýkmasa da yaþamýn ve acýmasýzlýðýn devam edeceðini düþündürüyor. Ýçine girilmesi zor bir film ‘Ýhtiyarlara Yer Yok’ . Bittikten sonra seyretmeye devam edilecek müstesna bir baþyapýt.
Yönetmen, Senaryo ve Yapýmcý: Ethan ve Joel Coen
(Cormac McCarthy’nin ayný adlý romanýndan)
Görüntü Yönetmeni: Roger Deakins
Oyuncular: Javier Bardem, Tommy Lee Jones, Josh Brolin, Woody Harrelson,Kelly Macdonald.
Emin Yeðinboy
10 Mart 2008