Nefes - Sadece Kýrk Beþ Saniye Ýçin Kahraman Olacaksýn

Emin YEÐÝNBOY

Tüm Yazýlarý

"Aylardýr seyrettiðim fragmanlar nedeniyle ön yargýlýydým. Nefes filminin savaþý yücelten, þoven duygularý körükleyen yönünün aðýr bastýðýný düþünüyordum. Seyretmek için bir hafta kadar bekledim. Sonuçta Güneydoðu gerçeðinin insanýn yüzünde bir kez daha tokat gibi patladýðýný hissettim. Yanýlmýþtým..."

*****

NEFES

Yönetmen: Levent Semerci
Oyuncular: Mete Horozoðlu, Barýþ Baðcý, Hakan Turutoðlu, Ýlker Kýzmaz

Aylardýr seyrettiðim fragmanlar nedeniyle ön yargýlýydým. Nefes filminin savaþý yücelten, þoven duygularý körükleyen yönünün aðýr bastýðýný düþünüyordum. Seyretmek için bir hafta kadar bekledim. Sonuçta Güneydoðu gerçeðinin insanýn yüzünde bir kez daha tokat gibi patladýðýný hissettim. Yanýlmýþtým. Savaþ burada yüceltilmiyordu. Karabal karakolunu korumakla görevli hayatýnýn baharýnda kýrk gencin yürek buran yaþam mücadelesi yine de herkese farklý bir yorum fýrsatý veriyor. Kazananýn olamayacaðý beyhude bir kardeþ savaþýnýn olduðunun altý kalýn olarak çiziliyor. Yine de bölüðün komutaný Yüzbaþý Mete askerlerini ayakta tutabilmek için mecburi bir kahramanlýða soyunurken uzakta akan yaþamýn kendisine hak ettiði payeyi vermeyeceðinden, ruhunu bu daðlarda yitirmiþ isimsiz bir asker olarak öleceðinden emin.
 
Ýnternette týklama rekoru kýran ‘uyursan ölürsün’ söylevi filmin en etkileyeceði bölümlerinden birisi olarak öne çýkýyor: ‘Sadece kýrk beþ saniye için kahraman olacaksýnýz. Süslü bir kadýn televizyon ekranýna çýkacak ve hüzünlü bir sesle þehit olduðunuzu duyuracak. O kadar.’ Evet o savaþa kendi cephesinden bakýyor. Üzerindeki üniformanýn hakkýný vermeye, kendi varoluþ savaþýný asker olarak kazanmaya mecbur. Ama o her þeyin farkýnda, bireyin bu adý konmamýþ savaþtaki araya sýkýþmýþ durumunu haykýrýyor. ‘Ölünce kahraman olacaðýný mý sanýyorsun? Annen üzülecek, baban üzülecek o kadar. Arkadan kardeþini vatan sað olsun deyip tekrar askere gönderecekler.’ Bir sýnýr karakolundaki yaþamda kalabilmek gerçeðini göstermeye soyunmuþ bir film, bu söylemleri vermeye mecbur. Çünkü gerçek buna yakýn. Bazý küçük detaylardaki abartýyý sinema sanatýnýn düþsel yorumlarýna baðlamak haksýzlýk olamaz.
 
Levent Semerci farklý eleþtirilere açýk bir filmi büyük bir cesaretle uyarlayýp, yönetmiþ. Çarpýþma sahnelerindeki sertlik, kameranýn doðayý tanýmlamaktaki baþarýsý, seçtiði gri tonlar çok etkileyici. Askerlerin psikolojilerini yansýtan bazý bölümler çok uzamasýna karþýn filmin gerçekçi çizgisini baþtan sona koruyor. 40 askerin korkularýný, yalnýzlýklarýný, uzaktaki yaþamlarýný, umutlarýný, çarpýþma anýndaki paniklerini, sinir krizlerini içinden yaþýyoruz. Sýk sýk baþvurulan dýþ ses Terence Mallick’in savaþ karþýtý baþ yapýtý ‘Ýnce Kýrmýzý Hat’ filmini anýmsatýyor. Semerci Kürtçe türkü çýðýrarak bayrak çeken asker, asker/ yaralý terörist karþýlaþmasý, Atatürk büstünü yerden kaldýran yaralý asker gibi þablonlarý kullanmasýna karþýn bu savaþýn anlamsýzlýðýný baþtan sona vurguluyor. Ýþin kolay yönüne kaçarak militarizmi övmeye yanaþmýyor. Hiç acele etmeden, yanlýþ anlamalara mahal býrakmadan anlatmaya çabalýyor. Yüzbaþý Mete karakterinde Mete Horozoðlu oynadýðý her sahnede mükemmel bir performans sunuyor. Yaptýðý tüm haykýrýþlarda askerlerinin yaþamýný korumak ön planda. Onlarý kaybetmek onun için her þeyi kaybetmeye eþit. O kayýplarýn çoðunlukla hamaset söylemlerine saklý gizli bir umursamazlýðýn kurbanlarý olduðunun bilincinde.
 
Çeþitli konservatuarlardan seçilmiþ kýrk genç oyuncunun her biri kusursuz oynuyor. Çekimler zor þartlarda 21 ay gibi uzun bir dönemde gerçekleþtirilmiþ. Karþý tarafýn lideri Doktor lakaplý terörist ile yüzbaþýnýn karþýlýklý atýþmalarý-gerçekte böyle bir þeyin olmasý mümkün gözükmese de- olayýn nasýl kiþisel bir savaþa indirgenebileceðinin bir örneðini gösteriyor.
 
Nefes filminin yaný sýra bu hafta gösterimde olan Ýki Dil Bir Bavul ile Güneydoðu sorununu farklý iki pencereden izleme fýrsatý var. Lütfen bu iki filmi de izleyin ve açýlýmlarýn insani yönünü bir kez daha gözden geçirin.
 
Aydýn geçinen slogancýlar için farklý pencerelerden bakmak oldukça zor olsa da bir bakmaya çalýþsalar iyi olur.

 
Emin Yeðinboy
01.11.2009 

-----

ÝKÝ DÝL BÝR BAVUL için bakýnýz:

http://www.izmirizmir.net/bilesenler/koseyazilari/yazi.php?yazi_no=1134

NEFES'le ilgili izmirizmir.net'te yer alan diðer yazýlar için bakýnýz:

http://www.izmirizmir.net/bilesenler/forum/baslik.php?baslik_no=2146

Arkadaþýna Gönder Yazdýr

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:

0