SÝDNEY LUMET 'in MUHTEÞEM DÖNÜÞÜ
20 Þubat 2008 18:50 / 1565 kez okundu!
Þeytan Duymadan Önce (Before the Devil Knows, You're Dead) Yönetmen: Sidney Lumet Oyuncular: Philip Seymour Hoffman, Ethan Hawke, Albert Finney, Marisa Tomei Anne ve babaya ait dükkaný soymak, bu nasýl bir iþ? Toplumsal yozlaþmanýn son duraðý ol
Sinematografisinde yönettiði 70 sinema ve TV filmiyle en verimli yönetmenlerden olan Lumet'i en iyi 12 Öfkeli Adam 1957), Serpico (1973), Köpeklerin Günü (1975), Küheylan (1977), Þebeke (1977) gibi filmler tanýmlar.
Doksanlý yýllarý vasat yapýmlarla sessiz geçiren usta nihayet klasýný konuþturan bir filmle geri dönüyor. Coen Kardeþlerin baþyapýtlarýndan sayýlan Fargo‘dan anýmsadýðýmýz beceriksizce planlanan bir aile içi soygunu, Lumet zaman içinde geriye dönüþler ile anlatýyor. Her bir karakter için soygun öncesine giderek içinde bulunduðu çýkmazý ayrýntýlarýyla anlatýyor.
Lumet, karakterlerinin içine o kadar severek dalýyor ki, bazý mantýk hatalarýný bile göz ardý edebiliyor. Olaylarý tekrar tekrar göstererek her seferinde yeni bir karakterin yaþamýna dönüyor. Bu þekilde her birinin baþarýsýz, mutsuz dünyasýna tanýklýk ederken, beceriksizlikleri ile de mükemmel bir kara mizah ortaya çýkýyor. Olay örgüsünü bölerek anlatmak yer yer seyircinin kafasýný karýþtýrsa da, Lumet gibi usta bir yönetmenin elinde sýradan bir öyküye daha zengin bir kimlik kazandýrýyor.
Ýþlerinde baþarýsýz Hanson kardeþler ebeveynlerine ait kuyumcu dükkanýný soymaya karar verir. Küçük kardeþ Hank bir çok tersliðin üst üste gelmesiyle soygunu yüzüne gözüne bulaþtýrýr. Ýþin peþine düþen baba Hanson (Albert Finney) kýsa sürede gerçeði öðrenir. Bundan her iki kardeþ haberdar olmasa da hata üstüne hata yaparak çaresizlik içinde debelenmeye baþlar.
Oyuncu seçiminde Philip Seymour Hoffman ve Ethan Hawke usta yönetmene büyük destek oluyor. Oscar ödüllü Seymour, aðabey Andy karakterini bir hattat gibi iþliyor. Sakin ve oldukça normal gözüken bir muhasebeciyi dozu gittikçe artan bir þiddetle canlandýrýyor. Telaþlý ve dikkatsiz küçük kardeþi oynayan Hawke aðabeyinden geri kalmayan bir oyunculuk sergiliyor. Her þeyden önce her iki karakterin birer anti –kahraman olarak çizilmesi seyircinin herhangi biriyle özdeþleþmesini engelliyor.
Diðer taraftan öyküleri derinleþtikçe, raydan çýkan orta sýnýf insanlar olduklarýnýn anlaþýlmasý seyircinin içini burkuyor. Bir yerde babalarýnýn ilgisizliði ve bencilliðinin çocuklarýn yaþamýnda önemli bir rol oynadýðý anlaþýlýyor.
Final bölümünde aðabey ve baba arasýndaki konuþma hesaplaþmaya dönüþürken Finney ve Seymour'un birinci sýnýf oyunculuklarý ile filmin en etkileyici sekanslarýndan birisi oluyor.
Lumet'in esas amacý yozlaþmýþ toplum yapýsýný orta sýnýf insanlarýn iki yüzlülüðünü göstermek. Öyküyü bölerek seyirciyi þaþýrtmak ise diðer amacý. Bunlarýn konu bütünlüðünü saðlamak yer yer seyirciye kalýyor. Örneðin filmin açýlýþýndaki ateþli seks sekansýnýn öykünün neresinden kopup geldiði tam anlaþýlamadýðý gibi. Tüm filmi neredeyse yarý çýplak geçiren Marisa Tomei, kendisinden alýþmadýðýmýz kadar seksi, içten pazarlýklý, güvenilmeyecek bir karakter için elinden geleni yapýyor.
Orta sýnýf ailenin bütün kirli çamaþýrlarýný ortaya döken , para söz konusu olduðunda ise babasýný bile tanýmamasýný mükemmel bir kara mizah ile baðdaþtýran sýra dýþý bir sinema örneði.
