CÝLALI TAÞ MI TUNÇ MU? - Nurettin Akbaþ
10 Aralýk 2007 18:25 / 1659 kez okundu!
Gazetelerde hafta sonlarý yapýlan uzun röportajlarý okumayý genelde severim. Deðiþik zamanlarda kullandýðým bilgiler içinde bu röportajlardan olanlarda vardýr. Fakat bunlardan bir tanesini hiç unutmadýðýmý söyleyebilirim. Baþlýðý, tarihi taraflarý ve içer
Haydi þunu da söylemeliyim elementlerle insanlarýn arasýnda tarih boyunca, geliþime yönelik iliþki konusunda iyimser kaygýlarým olagelmiþtir. Bronz, bakýr, demir ile olan iliþki insanlýk tarihine az boy attýrmamýþtýr. Ýnsanýn bakýrla, bronzla, tunçla, demirle tanýþmadýðý bir dünyada biz insanlýk tarihinin neresinde olurduk. Düþünmeye deðer diyorum. Evet evet dediðinizi duyar gibiyim. Evet öyle. Tarih insanýn o kýsmýný birazda üstün körü geçiyor gibi geliyor bana da burasýný bu yazý için hýzlýca geçmekte yarar var.
Sanýyorum toryum sözcüðü ile kurtarýcý sözcüðü ile birlikte anlamlý olabilir diye düþünerek yazýyý okumakta sakýnca görmedim.
Yazý toryum elementinin özellikleri, ülkemizdeki miktarý, kullaným alanlarýný ayrýntýlý olarak anlatýyordu. CERN labaratuarýnýn 1954 yýlýndan beri faaliyette olduðunu burada ülkemizin olmadýðýný dile getiriyordu Isparta’daki uçak kazasýnda kaybettiðimiz prof . Engin Arýk. Bunlar önemli bilgilerdi. Yazýnýn bütünü için sizlere linki vereceðim. Benim bu yazýmda deðineceðim noktayý soru ve yanýtlarý ile alýntýlamak isterim.
Özdemir Ýnce soruyor, prof Engin Arýk yanýtlýyor.
Türkiye'nin yerin altýndaki toryumunu 2015 yýlýndan itibaren kullanabilmesi için ne yapmak lazým?
- Türkiye'de, 2010 yýlýnda hýzlandýrýcý, deneysel yüksek enerji fiziði ve nükleer fizik konularýnda 1200 bilim adamýnýn çalýþýyor olmasý gerek. Þu anda sadece 80 kiþi var. Önce bilime ve bilim adamýna yatýrým yapmak lazým.
Bu desteði kim verecek?
- Devlet, hükümet, tabii ki TÜBÝTAK, Türkiye Bilimler Akademisi TÜBA. Özel teþebbüsün, sanayi kesiminin de katkýda bulunmasý gerekir. En önemlisi eleman yetiþtirmek. Dünyadaki araþtýrmalara bilimadamlarýmýzýn katýlmasý.
Türkiye'de akademik ünvana sahip kaç bilim adamý var bu iþin içinde?
- Hýzlandýrýcý alanýnda çalýþanlarýn sayýsý onu bile bulmaz. Sýfýr diyebiliriz. Üniversilerin fizik bölümlerinin bu alanda çalýþmasýný saðlamak, çalýþma yapacak olanlarý yüreklendirmek lazým. Büyük bir servetin üzerinde oturuyoruz, küçük bir bilimsel yatýrýmla toryumla enerji üretme alanýnýn dünya devleri arasýna girebiliriz. 290 bin tonluk toryum rezervi bulunan Hindistan enerji geleceðini toryumda arýyor.
Evet, bir elementin kurtarýcý olmasý için bilime katký yapmak gerekiyor. Ýnsanlar elementlerle uðraþtýklarý onlara yatýrým yaptýklarý için insanlýk tarihi ilerledi bizler bugün toryum üzerine konuþuyor duruma geldik.
Ülkemizde ayný durumda mý?
Prof Engin Arýk 2002 yýlýnda sesleniyordu, toryumun kamyonunu 1 liraya satmak istemiyorsanýz, bu elementin kurtarýcý olmasýný istiyorsanýz yetmiþ milyona dayanmýþ on beþ milyonu ilk ve orta öðretim öðrencisi olan, her yýl bir milyon beþ yüz bin gencinin üniversite kapýlarýnda umut aradýðý bu ülkede 1200 bilim insanýna gereksinim var. Bunun için eðitime araþtýrmaya, bütçe ayýrmaya gereksinim var. Evet evet ülkenin cilalý taþ devrinden tunç devrine geçmesi için sadece ve sadece bilime gerekli bütçeyi ayýrmalý.
Sýnýr ötesi operasyonun hala niye yapýlmadýðýný, kürsüden bitim tükenmeden haykýran muhalefetin, silaha yapýlacak yatýrým konusunda elini titretmeyen hükümetin varlýðýný her an gördüðümüz bu ülkede, prof. Engin Arýk'ý yeni insanlara bilimi anlatmak için yaptýðý yeni yolculukta kaybettik.
Duralým düþünelim. Gereksinimimiz, bilime bütçe ayrýlsýn diye kürsülerden haykýran muhalefet, araþtýrma elemanlarýný destekleyen hükümet, sokaklarda bilim insanlarýna özgürlük diyen vatandaþlar deðil mi?
Duyuyorum hiçbir þey bu kadar kolay olmaz dediðinizi. Peki cilalý taþtan tunca nasýl geçilir?
Nurettin Akbaþ
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/haber.aspx?viewid=155381
