'Mavi gözlü dev' olarak da anılan ünlü şair ve yazar Nazım Hikmet Ran, doğumunun 115. yılında farklı etkinliklerle anılıyor. Yaşamı boyunca sayısız esere imza atan usta edebiyatçı, 3 Haziran 1963'te yaşama veda etti.

Ünlü şair, roman ve oyun yazarı Nazım Hikmet Ran, doğumunun 115. yılında anılıyor. "Mavi gözlü dev" ve "güzel yüzlü şair" olarak da anılan Nazım Hikmet, 15 Ocak 1902'de Selanik'te doğdu. İlkokulu Göztepe Taş Mektebinde bitiren Ran, ortaokula Galatasaray Lisesinde başladı. Ünlü şair, 1917'de Nişantaşı Lisesinden mezun oldu.

DEDESİ NAZIM'DAN ETKİLENDİ

Çocukluk yıllarında dedesi Nazım Paşa'nın etkisiyle şiirle ilgilenmeye başlayan Nazım Hikmet, ilk şiiri "Feryad-ı Vatan"ı, 11 yaşında kaleme aldı. Ünlü şair, denizciler için yazdığı "Bir Bahriyelinin Ağzından" şiirinden etkilenen Bahriye Nazırı Cemal Paşa'nın desteğiyle 1915'te Heybeliada Bahriye Mektebine girdi. Okulu bitirdikten sonra, Hamidiye Kruvazörü'ne güverte stajyer subayı olarak atanan Ran'ın, 1921'de orduyla ilişiği kesildi.

Nazım Hikmet, 1920'de arkadaşı Vala Nureddin ile Milli Mücadele'ye katılmak üzere ailesinden habersiz Anadolu'ya geçti ve 1921'de Bolu Lisesinde kısa bir süre öğretmenlik yaptı. Daha sonra Batum üzerinden Moskova'ya giden Ran, Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesinde iktisat ve siyasal bilimler eğitimi aldı. Yurda dönüşünün ardından Aydınlık dergisinde çalışmaya başlayan ünlü şair, burada çıkan yazı ve şiirlerinden dolayı, 15 yıllık mahkumiyet cezası aldı. Kararın ardından Sovyetler Birliği'ne giden Nazım Hikmet, 1928’de Af Kanunu'ndan yararlanarak Türkiye'ye döndü ve Resimli Ay dergisinde çalışmaya başladı.

MOSKOVA'DA HAYATA VEDA ETTİ

Usta şair, 1938'de 28 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 12 sene tutuklu kaldı. Barışseverler Cemiyetinin kuruluşunda yer alan Nazım Hikmet, 1950'de yeniden Sovyetler Birliği'ne gitti. Bakanlar Kurulunca 1951'de Türk vatandaşlığından çıkarılan Nazım Hikmet, sonraki yıllarını Sofya, Varşova ve Moskova'da geçirdi. Yaşamı boyunca sayısız esere imza atan usta edebiyatçı, 3 Haziran 1963'te kalp krizi sonucu yaşama veda ederek, Moskova'da toprağa verildi. Nazım Hikmet, vefatından 46 yıl sonra Bakanlar Kurulu kararıyla yeniden Türk vatandaşlığına kabul edildi.

'BİR DAKİKA' ŞİİRİ HAYATINI DEĞİŞTİRDİ

Nazım Hikmet'in, hece vezniyle yazdığı ilk şiirleri Yeni Mecmua, İnci, Birinci Kitap, İkinci Kitap ve benzeri dergilerde yayımlandı. "Bir Dakika" adlı şiiriyle, 1920'de Alemdar gazetesinin açtığı yarışmada birincilik kazanan şair, daha sonra Aydınlık, Resimli Ay, Hareket, Resimli Her şey, Her Ay isimli dergilerde çok sayıda yazıya imza attı.

Sovyetler Birliği'nde yaşadığı yıllarda hece ölçüsünden ayrılan Nazım Hikmet, şiirlerinde serbest ölçüyü benimsedi ve Mayakovski ve fütürizm taraftarı genç Sovyet şairlerden etkilendi. Cezaevine girdiği yıllarda yazıları yayınlanmayan şairin 1940'lı yıllarda, Yeni Edebiyat, Ses, Gün, Yürüyüş, Yığın, Baştan, Barış gibi dergilerde İbrahim Sabri, Mazhar Lütfi takma adlarıyla imzasız olarak bazı şiirleri okuyucuyla buluştu.

SAYISIZ ESER VERDİ

Nazım Hikmet'in "Dağların Havası" (Osmanlıca), "Güneşi İçenlerin Türküsü", "835 Satır", "Sesini Kaybeden Şehir", "Benerci Kendini Niçin Öldürdü?", "Taranta Babu'ya Mektuplar" isimli eserleri yaşamı sırasında okuyucuyla buluşurken, "Kurtuluş Savaşı Destanı", "Rubailer", "Memleketimden İnsan Manzaraları", "Cezaevinden Memet Fuat'a Mektuplar", "Kemal Tahir'e Mapushaneden Mektuplar", "Kuvayi Milliye", "Sevdalı Bulut", "Nazım ile Piraye", "Hikayeler", "Piraye'ye Mektuplar", "Henüz Vakit Varken Gülüm"ün de aralarında bulunduğu çok sayıda eseri ise vefatından sonra yayımlandı.

Akşam, Son Posta ve Tan gazetelerinde "Orhan Selim" takma adıyla fıkra yazarlığı ve başyazarlık yapan Nazım Hikmet'in şiirleri, Ahmet Kaya, Ruhi Su, Edip Akbayram, Fikret Kızılok, Cem Karaca, Fuat Saka, Zülfü Livaneli ve Yunan besteci Manos Loizos gibi birçok sanatçı ve müzik grubu tarafından seslendirildi.

UNESCO tarafından ilan edilen "2002 Nazım Hikmet Yılı" kapsamında hazırlanan, besteci Suat Özönder'in "Şarkılarda Nazım Hikmet" adlı albümü, Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla yayımlandı.

Karar.com