DÜNYA ENGELLÝLER GÜNÜ'NDE DIÞI HOÞ ÝÇÝ BOÞ KARALAMALAR YERÝNE...
03 Aralýk 2018 20:42 / 1116 kez okundu!
Eskiden Avrupa`ya gidip gelenler "...yahu Avrupa'da dolaþsan bir göreceksin sokaklar, çarþýlar, iþyerleri hep engellilerle dolu..." diye anlatýr, bizler de bizim ülkemizde çarþýda pazarda pek engelli görmediðimizden (yahut gördüklerimiz sadece sokaklarda dilenen üç beþ engelliden ibaret olduðundan) bizim ülkemizde maþallah engelli yok gibi sanýrdýk.
Zaman içinde anladýk, meðer ülkemizde ENGELLÝ olmak ölmeden mezara girmek gibiymiþ.
Evlere hapsetmiþiz, sayýlarýný dahi bilmezmiþiz.
Meðer ülkemizde (en az bir fonksiyonda zorluk yaþayan kiþi) 4 milyon 882 bin engelli vatandaþýmýz varmýþ.
Varmýþ yani engellimiz varmýþ ama gelin görün rejim, mevcut sistem onlarý evlere mahkum etmiþ, hayata karýþmalarýna olanak vermemiþ.
****
DÜNYA ENGELLÝLER GÜNÜ'NDE DIÞI HOÞ ÝÇÝ BOÞ KARALAMALAR YERÝNE...
Sabrýnýza sýðýnarak, yine biraz uzun bir yazý fakat faydalý olacaðý da inancýndayým.
Eskiden Avrupa`ya gidip gelenler "...yahu Avrupa'da dolaþsan bir göreceksin sokaklar, çarþýlar, iþyerleri hep engellilerle dolu..." diye anlatýr, bizler de bizim ülkemizde çarþýda pazarda pek engelli görmediðimizden (yahut gördüklerimiz sadece sokaklarda dilenen üç beþ engelliden ibaret olduðundan) bizim ülkemizde maþallah engelli yok gibi sanýrdýk.
Zaman içinde anladýk, meðer ülkemizde ENGELLÝ olmak ölmeden mezara girmek gibiymiþ.
Evlere hapsetmiþiz, sayýlarýný dahi bilmezmiþiz.
Meðer ülkemizde (en az bir fonksiyonda zorluk yaþayan kiþi) 4 milyon 882 bin engelli vatandaþýmýz varmýþ.
Varmýþ yani engellimiz varmýþ ama gelin görün rejim, mevcut sistem onlarý evlere mahkum etmiþ, hayata karýþmalarýna olanak vermemiþ.
Evet, bugün DÜNYA ENGELLÝLER GÜNÜ.
Ve ben dýþý hoþ içi boþ "engelliler de insan" makamýndan birþeyler karalamak yerine böylesi daha iþe yarar diye düþündüm, zaten bu da konuþmak yahut mýzmýzlanmak yahut þikayet etmek yerine iþ yapanlarýn yazýsý oldu, okursanýz.
Benim terazilerimden biridir.
Bir ülkenin ne durumda olduðunu anlamak için önce o ülkedeki ENGELLÝ vatandaþlarýn durumuna, sosyal statüsüne bakarým. Hükümetlerin, partilerin onlara yaklaþýmýna bakarým.
Çünkü normal vatandaþlar hani bir þekilde baþlarýnýn çaresine bakarlar ama engelliler öyle mi, diye hesap ederim.
Evet, engelliler toplumun en fazla korunmaya ihtiyaç duyulan kesimidir. Ülkemizde engelli insanýmýz yýllar boyu sesleri duyulmadan, iþ-aþ verilmeden, bir kenarda kaderlerine terkedilmiþ yaþadýlar.
Ta ki;
"Ýnsanlara derilerinin renginden, etnik kökenlerinden, dillerinden, ekonomik durumlarýndan dolayý farklý nazarla bakmak ne kadar faþizm, ne kadar ýrkçýlýksa, insanlara yaratýlýþtan sonra veya sonradan oluþmuþ birtakým engeller nedeniyle farklý bakmak da o kadar faþizmdir, o kadar ýrkçýlýktýr" diyen ERDOÐAN gelip baþbakan olana kadar...
Lafý hiç uzatmadan, propogandatif söylemlere de düþmeden somut olarak, maddeler halinde AK PARTÝ`li yýllarda TÜRKÝYE`DE ENGELLÝLER ÝÇÝN NELER DEÐÝÞTÝ?" anlatmak istiyorum:
1. Bu ülkede bir ilk olarak Engelli haklarýný koruyup geliþtirmek amacýyla Temmuz 2005’te ENGELLÝLER YASASI kabul edilmiþtir. Bu baðlamda engellilerin toplumsal yaþamda ayrýmcýlýða uðramama hakký güvence altýna alýndý.
2. Engelli haklarýnýn uluslararasý standartlara göre korunmasý bakýmýndan önem taþýyan ve 18 Aralýk 2008 tarihinde yürürlüðe giren BM Engelliler Sözleþmesi TBMM tarafýndan onaylamýþtýr.
3. Haziran 2011’de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlýðý kurulmuþ, kadýnlar, çocuklar, engelliler ve yoksullara yönelik sosyal politikalarýn geliþtirilmesi amaçlanmýþtýr.
4. AK Parti döneminde sosyal güvencesi olsun olmasýn bütün engelli çocuklara eðitim desteði verilmektedir. Böylece AK Parti öncesinde sadece memur ve SSK’lýlarýn çocuklarýnýn faydalandýðý bu haktan herkes yararlanabilmektedir.
5. Bedensel engellilerin, ihtiyaç olmasý halinde, oturduðu apartmanda fiziki deðiþiklik yaptýrabilmesine iliþkin düzenlemeler hüküm altýna alýnmýþtýr.
6. Kamu binalarý ve toplu taþýma araçlarý engellilerin kullanýmýna uygun hale getirilmiþtir.
7. Lüks konut kapsamýna girmeyen 1 evi olan engellilerin emlak vergisi alýnmamaktadýr.
8. Engellilerin günlük yaþamlarýný ve toplumsal hayata katýlmalarýný kolaylaþtýrýcý araç-gereç de katma deðer vergisi muafiyeti kapsamýna alýnmýþtýr.
9. Ýnsan haklarý belgelerinde olduðu gibi, 2013 yýlýnda yapýlan düzenleme ile ulusal mevzuatýmýzdan “sakat, özürlü, çürük” gibi ibareler çýkarýlarak, bunlarýn yerine genel kabul gören “engelli” ibaresi getirilmiþtir.
10. Engelli istihdamý oraný % 600 artmýþtýr.
Tüm Türkiye’de 2002 yýlý itibariyle engelli kontenjanýnda memur olarak çalýþan engelli sayýsý 5.777 iken bu rakam 2014 yýlý sonu itibariyle 36.165’e ulaþtý. Yapýlan yasal düzenlemelerle Türkiye çapýnda çalýþan engelli iþçi sayýsý 95.128’e ulaþtý.
11. Büyük harfle yazayým, ENGELLÝ MAAÞLARI % 1000-1700 ORANLARINDA ARTTI.
12. Evde ve özel bakým... 2010 yýlýnda yapýlan yasal düzenleme neticesinde, engelli bakým hizmetleri alanýnda yeni bir hizmet modeli olan ‘evde bakýma destek hizmeti’ için gerekli düzenlemeler yapýlmýþtýr. Bu hizmet modeli ile evinde bakýlan ancak evde bakým ücreti veya kurumsal bakým hizmeti gibi hizmetlerden yararlanmayan bakýma muhtaç engellinin, talep etmesi halinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlýðý’nca görevlendirilecek bakýcý personel tarafýndan evinde bakýmý saðlanabilmektedir.
13. Bakmakla yükümlü olunan birey sayýsýna göre kendilerine düþen ortalama aylýk gelir tutarý, bir aylýk net asgari ücret tutarýnýn 2/3’ünden daha az olan bakýma muhtaç engellilerin isterler ise ikametgâhlarýnda, isterler ise resmî veya özel bakým merkezlerinde bakýmlarýnýn saðlanmasý güvence altýna alýnmýþtýr.
14. Engelli çalýþtýrana teþvik var. Engelli sigortalýlarý çalýþtýran özel sektör iþyerleri teþvikten de faydalanabilmektedir. 2014 yýlýnda yapýlan düzenleme ile hem kontenjan dahilinde hem de kontenjan haricinde engelli istihdam eden özel sektör iþverenlerinin prime esas kazanç alt sýnýrý (asgari ücret) üzerinden hesaplanan sigorta primine ait iþveren hisselerinin tamamý Hazine tarafýndan karþýlanmaktadýr.
15. Projeler ile giriþimcilik eðitimi alan veya kuracaðý meslekte eðitim almýþ engellilerden kendi iþini kurmak isteyenlere toplamda 36 bin TL’ye kadar hibe desteði verilebilecek.
16. Engellilerin ailelerine maaþ. 2007'de evde bakým aylýðý uygulamasý baþlattýldý. O yýl engelli kardeþlerimizin ailelerine aylýk 403 lira ödemeye baþlanmýþtý. Þu anda 703 lira ödeniyor...
Evde bakýlan her engelli birey için bakýmý yapan kiþiye (anne, baba, teyze her kim ise) bir tam asgari ücret ödeme uygulamasýný 2007 yýlýndan itibaren baþlatýldý.
17. Kendi adýna çalýþan engellilere 5 yýl erken emekli olma hakký getirildi.
18. Bakýma muhtaç engelli çocuðu olan kadýn sigortalýlara erken emelilik hakký tanýndý. Engelli annesine 5 yýl erken emeklilik. Bakýma muhtaç engelli çocucuðu bulunan annelere 5 yýla kadar erken emekli olma imkaný tanýndý.
19. Engelliler için üretilen her türlü araç ve gereci, KDV’den muaf hale getirildi.
20. Birinci derecede engelli yakýný olan devlet memurlarýnýn, engelliler için eðitim imkaný bulunan yerlere öncelikli olarak atanmalarý, yasal deðiþiklikle saðlandý.
21. Birinci derecede engelli yakýný bulunan kamu çalýþanlarýna, günde 1 saat bakým izni verilmesini saðlandý.
22. Evde bakýlamayan ileri derecedeki engelliler için hizmet veren “Bakým ve Rehabilitasyon Merkezi” sayýsý 21’den 49’a çýkarýldý.
23. Engelliler için sayýsý 100’e yaklaþan “Engelsiz Yaþam Merkezi” kuruldu.
24. Engelli aylýðý almak için 2 yýl beklemeye son verildi.
Eskiden engelli vatandaþlar, hastanelerden rapor aldýktan sonra engelli aylýðý almak için 2 yýl bekliyorlardý. Artýk engelli vatandaþlarýn raporlarý ulaþtýktan sonra 1 ay içinde aylýklarý baðlanýyor.
25. Ýhtiyacý olan engelli çocuklarýn, özel eðitim ve rehabilitasyon merkezlerinden ücretsiz yararlanmasý saðlanýldý.
Özel eðitim sýnýflarýnda eðitim gören engelli çocuklarýn ulaþýmý için ücretsiz servis tahsis edildi. Bugün itibarýyla 46 BÝN ENGELLÝ HER GÜN ÜCRETSÝZ TAÞINIYOR!
26. Engellilerin kamu kurumlarýna, kamu görevlisi olarak alýnmasýný kolaylaþtýrýldý. Engellilere mahsus merkezi sýnav ilk defa yapýldý ve bu uygulama devam edecek. Bu uygulamada bir diðer ayrýntýyýda aktarayým; her engelli grubu kendi arasýnda yarýþacak.
27. 2002 yýlýnda 30 engelliye bir bakým elemaný düþerken, þimdi 6 engelliye 1 bakým elemaný düþüyor. Bunlarý tek tek inceledim. ÝSVÝÇRE ile kýyasladým.
28. Engellilerin eðitim ve rehabilitasyon kurumlarýna taþýnmasý artýk devlet tarafýndan yapýlmasýný saðlandý. Engelliler, yardýmcý personel desteðinde evden alýnýp eve býrakýlýyor.
29. Özel eðitim kurumlarýnda, özel eðitim ve kaynaþtýrma sýnýflarýnda engelli öðrenci sayýsý 2002'de 53 bin kiþiydi. Þu anda bu sayý 231 bin kiþiye ulaþtý.
30. Engelli Memur ya da Engelli Yakýný Bulunan Memur Ýçin Tayin Hakký
Minimum % 50 oranýnda özürlülük durumu olan kiþilerin eþleri, çocuklarý, anne, baba yada kardeþi olan kiþiler artýk tayin hakkýna sahip oluyor.
Daha önce her devlet kurumunda farklý þekilde, farklý mevzuatlar olarak deðerlendirilen tayin yönetmeliklerine nihayet standart getiriliyor. Minimum % 50 özürlü durumu olan ve % 50 engel durumuna sahip olmakla birlikte ihtiyaç sahibi eþi, çocuðu, babasý, annesi, kardeþi mevcut olan memur kiþilerde bu tayin hakkýndan yararlanabilecek. Fakat sadece bir defaya mahsus olmak üzere.
31. ÖTV’siz Araç Alýmý Dizel Araçlarý da Kapsayacak
Þu anda sadece 1.600 CC motor hacminde olan araçlarýn alýmýna izin verilen engelliler için ÖTV’siz araç alýmý uygulamasýnda yeni taslak kanunlaþtýðý zaman artýk engelli vatandaþlar dizel araçlarý da ÖTV’siz bir þekilde satýn alabilecekler. Ayrýca þu anda en fazla 1.600 CC motor hacmine sahip araçlar ÖTV’den istisna olarak satýn alýnabiliyor. Yeni düzenlemeyle motor hacminin de 1.900 CC’ye çýkarýlmasý planlanýyor
32. % 40 ve üzerinde engelli kiþilerin dýþ tedavilerinde gerekli olan sevk þartý kaldýrýlarak yalnýzca saðlýk kurulu raporu ile ödenebilmesinin önü açýldý. Dolayýsýyla, % 40 ve üzerinde engelli kiþilerin özel saðlýk hizmeti sunucularýndaki dýþ ünitelerinde yapýlan dýþ tedavi giderleri, engellilik durumunun belgelenmesi ve saðlýk kurulu raporu alýnmasý halinde Kurumca karþýlanmaktadýr.
Listeyi uzatabilirim...
Zaten listelediklerime son bir kaç yýlda yapýlanlar dahil deðil, fazlasý da var, uzatmayacaðým.
Bunlar 10 yýl için DEVRÝMSEL deðiþiklikler.
Ülkem insaný, engellileri adýna minnettarým.
Yok mu daha eksikler? Olmaz mý?
Ama "marrifet iltifata tabiidir" derler.
Bu alanda bu devrimsel deðiþiklikleri yapmýþlarý takdir etmek boynumuzun borcu,
Bu kadarýný yapmýþlarýn gerisini getireceðinden yana kimsenin kuþkusu yok zaten.
Yani sizin tabirinizle:"DURMAK YOK / YOLA DEVAM"
Yol da bu ise devam edin hakikaten..
Mehmet ÇEK
03.12.2018
