Aðrý Daðý Bize, Biz Ona Bakýyoruz!
30 Ekim 2019 15:43 / 3710 kez okundu!
Ulusal ve uluslararasý alanda birçok yönüyle ilgi çeken, Yaz ve Kýþ turizmi ile Dini turizm potansiyeline sahip Aðrý Daðý maalesef hala turizme kazandýrýlmýþ deðil. Yüzyýllar boyunca eriþilmez diye tanýmlanan Aðrý Daðýnýn 5.137 metrelik zirvesine ilk týrmanýþ, 29 Ekim 1829 yýlýnda Alman jeolog Prof. Parrot ve ekibi tarafýndan gerçekleþtirildi.
****
Aðrý Daðý Bize, Biz Ona Bakýyoruz!
Ulusal ve uluslararasý alanda birçok yönüyle ilgi çeken, Yaz ve Kýþ turizmi ile Dini turizm potansiyeline sahip Aðrý Daðý maalesef hala turizme kazandýrýlmýþ deðil. Yüzyýllar boyunca eriþilmez diye tanýmlanan Aðrý Daðýnýn 5.137 metrelik zirvesine ilk týrmanýþ, 29 Ekim 1829 yýlýnda Alman jeolog Prof. Parrot ve ekibi tarafýndan gerçekleþtirildi.
Zirvesi ve yüzde 65’i Iðdýr (Ýdîr) ili sýnýrlarý içinde bulunan Aðrý Daðýnýn ismi Kürtlerin “Agiri” (ateþ daðý, ateþten dað) demesinden geliyor. Ermeniler “Masis”, Uluslararasý toplum ise “Ararat” demektedir. Tevrat’ta ve bazý tarih kitaplarýnda Nuh’un Gemisinin tufandan sonra Ararat Daðý’na oturduðu yazýlýdýr. Cudi adý ise daðýn Ararat’tan önceki ismidir
.
Projeleri yarýda, sevgileri gönüllerimizde kalanlara selam olsun
Turistik potansiyeli yüksek bir dað olan Aðrý Daðýnýn turizme kazandýrýlmasý yönünde eski Iðdýr Valisi Mustafa Tamer büyük çabalar harcadý. Bu çalýþmalardan birisi de yamaç paraþütü, Cirit müsabakasý ve diðer etkinlikler ile çok görkemli geçen “ Iðdýr Aðrý Daðý Nuh’un Gemisi Festivali” idi. Ancak Vali Tamer’in merkeze alýnmasý ile daðda unutuldu. Ne yazýk ki Halil Ulusoy, Mustafa Tamer gibi valiler ile il emniyet müdürleri Cemil Tombul ve Yüksel Babal gibi iþinin ehli, halkýn sevgisini kazanmýþ etkin idareciler Iðdýr’da fazla kalmadýlar. Projeleri yarýda, sevgileri gönüllerimizde kaldý…
Cumhurbaþkaný Erdoðan birçok kez “Daðý turizme kazandýrýn” dedi. Ama?
Cumhurbaþkaný Erdoðan’ýn her Iðdýr mitinginde eli ile daðý göstererek “Yaný baþýnýzda cevher duruyor turizme kazandýrýlmalý” demelerini ne bir kültür bakaný duydu ne de Valiler! Oysaki yaz sporlar aktiviteleri içerisinde; Golf, Dað Yürüyüþü /Trekking, Týrmanma, Dað Bisikleti, Paragliding & Hang-gliding (Uçurtma), Yamaç Paraþütü, At sýrtýnda gezinti, Yaz toboggan (kýzak) yolu, Dað Planörü, Uçurtma Sörfü vb. birçok aktivite yapýlabilir.
Erhacý köprüsünden Korhan yoluna kadar ýþýklandýrmalý bisiklet parkuru…
Erhacý köprüsünden Korhan yol ayrýmýna kadar ýþýklandýrma ve bisiklet parkuru yapýlabilir. Hatta Korhan Jandarma Karakoluna kadar aydýnlatma olursa insanlar akþam saatlerinde temiz hava bol oksijen eþliðinde yaz-kýþ pikniðe giderler. Ta Erivan ve Nahçývan’dan görülecek ýþýklandýrma güven verecek ve Daða bir adým daha yaklaþmamýzý saðlayacaktýr. Seyir Tepesinden Pamuk Daðýna teleferik yapýlýrsa Üniversiteye ve Iðdýr’a olan ilgi yükselecektir. Korhan’da yapýlacak oteller ile yabancý sermayeyi de dahil edilebilir.
Ne turizme kazandýrdýk ne de yeterince tanýttýk
Daðcýlýk cezp edici yüksekliðe sahip, kutsal kitaplarda geçen Nuh Tufaný ile iliþkilendirilmesinin yaný sýra görsel manzarasý yüksekliði ile yüksek irtifa tutkusunun en iyi yaþandýðý, gizemli, heybetli ile sayýsýz efsanelere, kitaplara ve filmlere konu olmuþ Aðrý Daðý ve çevresindeki turizm kaynaklarýnýn uluslar arasý turizm arenasýnda tanýtýmýný yeterince yapamýyoruz?
Milli park statüsünde olmasýndan dolayý sahada avcýlýk yasaktýr. Yukarýda saydýklarýmýn yaný sýra Ekoturizm, kamp ve karavan turizmi, izcilik gibi turistik etkinliklerin geliþtirilmesini sýnýrlandýran yasal bir durum söz konusu deðil. Dað yürüyüþü, dað bisikleti, atlý sporlar, motokros, yamaç paraþütü, dað rallisi, kampçýlýk ve çim kayaðý için uygun konuma ve koþullara sahiptir.
Aðrý Daðý ve Çevresinde sadece Iðdýr’da Öne çýkan turistik kaynaklardan Küçük Aðrý, Aðrý Daðý Milli Parký, Meteor Çukuru, Ejder Kervansarayý, Kul Yusuf Kümbeti, Karakale, Tuzluca Tuz Maðaralarý vd. ile Gezi turlarýna dahi dahil edemedik hala Iðdýr'ý! Iðdýr'a gelen Ýranlý turistler Iðdýr'ý Melekli beldesindeki gazinolardan ibaret sanýyorlar. Tanýtamýyoruz çünkü?
Aðrý Daðý’nýn paketlenmiþ küçük bir taþýný bile satýn alacak sayýsýz insan var
Daðýn ve Iðdýr'ýn turizm deðerlerini tanýtýcý broþür ve afiþler ile turistlere rehberlik edecek dijital tanýtým materyalleri hazýrlanarak Aðrý Daðý ve Nuh’un Gemisi konulu resim, heykel, aný, obje, vb. her türlü turistik ürün de geliþtirilip pazarlanabilir. Dünyada birçok örneði olduðu gibi, Aðrý Daðýnýn paketlenmiþ küçük bir taþýný bile aný olarak satýn alacak sayýsýz insan çýkacaktýr.
Daðdaki Korhan Kalesi ve Kilisesi gibi tarihi mezarlýklarýn kalýntýlar aslýna uygun olarak restore edilmelidir. Daðýn tarihsel, inançsal, doða ve diðer yönleriyle tanýtýmý sadece Iðdýr'ýn deðil bölgenin ve ülkenin de çýkarýna olacaktýr.
Ararat’ý henüz görmemiþ, Agiri’yi görmek isteyen, Masis’i merak eden, Aðrý Daðý’na sevdalý herkese çaðrýmdýr;
Zoru seven daðcýlar Aðrý Daðýna Iðdýr yamacýndan týrmanmaya buyurun. Ýþte orada Korhan yaylasýnda 1892 yýlýnda bir gök taþýnýn düþmesiyle meydana gelmiþ olan meteor çukurunu görün.
Korhan kalesinden Kilisesi ile eski Korhan yerleþim alanýný seyredin. Baktýnýz ki canýnýz sýkýldý, Görkemli Korhan ormanýnda gezintiye çýkýn adý konulmamýþ aðaçlarýn adý konulmamýþ meyvelerinden tadýn. Olmadý yamaç paraþütü ile Korhan yamacýnda kartallar gibi süzülün. Baharda çim kayaðý için ideal olan Korhan’ýn yukarýsýna çýkýp Yaþar Kemal’in kitabýnda anlattýðý Küp Gölünde serinleyin. Yer altýnda akan sularýn gürültülü bir o kadarda büyüleyici sesini dinleyin. Yazýn soðuk, kýþýn sýcak üfüren oluklarýn rüzgârý vursun yüzünüze…
Küçük Aðrý daðýnýn yamaçlarýnda adý konulmamýþ kaya yaran aðaçlarýn yeþerdiði Kendo (Qendo) yaylasýna gidin. Devlet Üretme Çiftliðinde otlayan ceylanlarý izleyin. Oradan muhteþem doðasýyla Serdarbulak yaylasýný geçin. Aralýk ilçesinin Ahura Mazda’dan yadigâr Ahur’a köyündeki M.Ö. 2. yüzyýlda Artaksiyalý Krallýðý zamanýnda kurulmuþ Ahura harabelerini gezdikten sonra tarih kokan Rus kýþlasýnda mola verin.”
“Su kar Türk bakar” misalindeki gibi olmasýn lütfen. Dað bize biz daða bakmayalým artýk. Daða gidelim dað bize gelsin. Bir þeyler yapmanýn zamaný gelmedi mi daha...
Murat AKKUÞ
29.10.2019, Iðdýr
