Cihazdan Ezan Okutmak Caiz Mi?
08 Þubat 2020 00:33 / 4742 kez okundu!
Köy ve mahallelerde imamlar sanal imama döndü. Eskiden köy ve mahallelerde ilk uyanan cami imamlarý olurdu. Sabah erkenden köyün içinde yabancý, hýrsýz vesaire görülürse ilk imam görürdü. Köye gelen tilkileri kurtlarý da ilk gören imam köylüyü haberdar ederdi. Bu durum mahalleler için de geçerliydi. Eskiden ilk uyanan imamlarýn günümüzde artýk hemen hemen hiçbiri sabah namazýna bile kalkmýyor.
****
Cihazdan Ezan Okutmak Caiz Mi?
Köy ve mahallelerde imamlar sanal imama döndü. Eskiden köy ve mahallelerde ilk uyanan cami imamlarý olurdu. Sabah erkenden köyün içinde yabancý, hýrsýz vesaire görülürse ilk imam görürdü. Köye gelen tilkileri kurtlarý da ilk gören imam köylüyü haberdar ederdi. Bu durum mahalleler için de geçerliydi. Eskiden ilk uyanan imamlarýn günümüzde artýk hemen hemen hiçbiri sabah namazýna bile kalkmýyor.
Ýlk uyanan imamlar artýk son uyanan oldular. Nedeni ise cihazdan ezan okuma icat oldu mertlik bozuldu. Artýk merkezi sistemden ayarlý radyo frekanslarý ile ezan okutuluyor. Tüm köy ve mahalle camileri kasetten ayarlý bir þekilde okunuyor. Velhasýl imam camiye gitmeden ezaný okumuþ oluyor. Camide cihazdan ezan okunurken imam yataðýnda mýþýl mýþýl uyuyor. Ýslam dininde kasetten ezan okuma ne kadar caizdir sormak isterim? Ulemadan biri aydýnlatýrsa sevinirim.
Bir imam günde kaç dakika ezan okuyor ki? Alýnan maaþlar hak edilmeli. Taziyelerde Fatiha okuma, Ölü yýkama dýþýnda pek yoðunluklarý yok sanýrým. Bazý imamlar ölü yýkama iþini de kapý arkasýnda durarak bir yakýnýna tarif edip ona yaptýrýyorlar. Ya da camideki bir elemanlarýna yaptýrýyorlar. Hatta bu yönde yaþanan bir gerçeði sizlerle paylaþayým:
Adam babasýnýn cenazesini camide yýkatýr. Akabinde cami mollasý cenaze sahibine cenazeyi yýkayan cami çalýþanýna zahmetine karþýlýk üç yüz lira vermesini ister. Parayý çok bulan cenaze sahibi. “Hocam yüz metre ileride Týr’ý 120 liraya yýkýyorlar. 300 lira çok” diyerek tepkisini dile getirmiþ.
Cihazdan ezan okutma Türkiye’deki tüm camilerde hemen hemen ayný durumda. Þia mezhebine mensup hemþerilerimiz de ezaný kasetten okutuyorlar. Sabah namazýna kalkýp cemaatiyle birlikte namaz kýlmayan bir imam ve bir camide bir eksiklik olmuþ olmuyor mu? Müftüler bu sanal ezan okuma iþi hakkýnda ne düþünüyorlar?
Basýn açýklamalarýnda “Kahrolsun Ýsrail, kahrolsun Amerika” diye baðýran mollalar ezaný kendileri okuyacaklarýna Yahudi ve Hýristiyanlarýn ürettiði cihazlardan okutmayý tercih eder hale gelmiþler! Onlarýn icat ettiði hoparlörlerden yükseliyor ezan sesleri. Ýmam dediðin ezan saatinde camisinde olmalý. Evinde uykuda deðil.
Camilerin sadece namaz saatlerinde açýlmasýný da doðru bulmuyorum. Eskiden dýþarýda kalanlar bir köye, bir þehre gelenler camilerde yatarlardý. Her saat camilerin kapýsý açýk olmalý. Evsizler kapýsý kapalý camilerin avlularýnda donarak ölmemeli. Kilislerin altýnda evsizler ve yoksullar için aþ evleri ve yardým mekânlarý var. Bizde ise camilerin altlarýnda marka firmalarý verilmiþ kiralýk iþ yerlerini görüyoruz.
‘Caminin kapýsý açýk kalýrsa halýlarý çalarlar’ diyenler var. Bir ülkede camiden halýlar çalýnýyorsa orada Ýslam’dan bahsedilemez zaten. Herkes zekâtýný verse yoksul kalmaz, kimsede halý çalmaz. Hem günümüzde her yerde kamera var. Kimse çalamaz. Çalýnan halýyý satýna alacak esnaf bulunmazsa da halýlar yine de çalýnmaz. Sorun her halükarda dürüst insanda bitiyor.
Kimse bu sanal ezan okuma iþinden memnun deðil. Ýlin valisi bile saat sekizde iþ baþý yaparken, bazý imamlarýn saat onda uyanmasý ne kadar doðrudur? Namazlarý nereye kadar kazaya býrakacaksýnýz? Sanal ezan okumanýn dinimizdeki yeri nedir? Yetkililerden bu hususta cevap bekliyorum. Din Ýþleri Yüksek Kurulu Baþkanlýðýnýn bu sorulara verdiði cevabý sorusuyla birlikte aþaðýda dikkatlerinize sunuyorum:
Namaz vaktini bildirmek için cd, kaset vb. kayýtlardan ezan okunabilir mi?
Bilindiði gibi “ezan” farz namazlar için okunan özel sözlerdir. Ezan aracýlýðýyla halka hem namaz vaktinin geldiði ve cemaatle namaz kýlýnacaðý duyurulmuþ olmakta, hem de Allah’ýn eþsiz büyüklüðü, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) peygamberliði ve namazýn kurtuluþ vesilesi olduðu ilan edilmektedir. Ezan, namaz vakitlerini ilan olduðuna göre, muayyen kalýplarýný muhafaza ve ifade etmek suretiyle bu ilanýn, hoparlörle veya hoparlörsüz yapýlmasý arasýnda dinî açýdan bir fark yoktur.
Bununla birlikte teyp kasetinden veya CD’den ezan okunmasý Ýslam’ýn þiarlarýndan olan ezaný basite almak, ona gereken saygýyý göstermemek anlamýna gelir. Ayrýca kayýttan okutulmasý, Hz. Peygamberden günümüze kadar gelen teamüle uygun deðildir. Onun için ezanýn CD veya teypten verilmesinin sakýncasýz olduðu söylenemez. Fakihlerin, Kur’an’ýn aks-i sadasýnýn Kur’an hükmünde sayýlmayacaðý yönündeki yaklaþýmlarý da bu hükmü desteklemektedir (Meydânî, el-Lübâb, I, 60).
Emekli bir imamdan da þöyle bir cevap geldi: Teyp-telefon vb. aletler ile ezan okumak caiz olmaz; çünkü okunan, ezan hükmünde deðildir. O sesin sahibi olan insan yoktur orada. Bu ses, yalnýzca aksiseda yani yanký kabilindendir.
Þimdi soruyorum: Cihazdan ezan okutmak caiz deðilse okutanlara hüküm ne ola?
Murat AKKUÞ
05.02.2020, Iðdýr
