Iðdýr'da Gezilip Görülecek Yerler
18 Aðustos 2018 14:24 / 1564 kez okundu!
Bir þehre gittim diyebilmek için, O þehrin tarihi turistik mekânlarýný, sosyal yaþam alanlarýný, eðlence merkezlerini vs. gezip görmek gerekir. O þehrin mutfaðýný, þarkýlarýný, gelenek ve göreneklerini öðrenmek lazým. Bu yazýmda sizlere birçok Iðdýrlýnýn bile gidip görmediði Iðdýr’ýn gezilip görülecek yerlerinden bahsedeceðim.
****
Iðdýr’da Gezilip Görülecek Yerler
Bir þehre gittim diyebilmek için, O þehrin tarihi turistik mekânlarýný, sosyal yaþam alanlarýný, eðlence merkezlerini vs. gezip görmek gerekir. O þehrin mutfaðýný, þarkýlarýný, gelenek ve göreneklerini öðrenmek lazým. Bu yazýmda sizlere birçok Iðdýrlýnýn bile gidip görmediði Iðdýr’ýn gezilip görülecek yerlerinden bahsedeceðim.
* Türkiye’ye güneþin ilk doðduðu kent olan Iðdýr, Üç ülkeye sýnýrý olan dünyadaki ender illerden... Ermenistan, Ýran ve Nahcývan ile komþu olan Iðdýr Hava limanýna indikten sonra kentin nezih otellerinden birine yerleþince Ýpek Yolu üzerindeki Ejder Kervansarayýna giderek gizemli bir tarih yolculuðu ile gezmeye baþlamalýsýnýz.
* Koçbaþýlý mezarlarý ziyaret ederek, pamuk tarlalarýnda kozalara dokunmalýsýnýz. 350 m² kapalý Müze 2 havuz ve 36 m yüksekliðinde 5 adet kýlýçtan oluþan Anýt müzede aný fotoðrafý çektirip, Aras nehrinde ayaklarýnýzý serinletmelisiniz.
* Aðrý Daðýnýn adýnýn “Aðrý” olmasýna bakmayýn. Daðýn yüzde altmýþ beþi zirve ile birlikte Iðdýr sýnýrlarý içerisindedir. Zoru seven daðcýlar Aðrý Daðýna Iðdýr yamacýndan týrmanmaktadýrlar. Ýþte orada Korhan yaylasýnda 1892 yýlýnda bir göktaþýnýn düþmesiyle meydana gelmiþ olan meteor çukurunu gezmelisiniz.
* Korhan kalesinden Ermeni kilisesine bakmalýsýnýz. Baktýnýz ki canýnýz sýkýldý, Görkemli Korhan ormanýnda ava çýkýn ya da yamaç paraþütünüz var ise Korhan yamacýnda yamaç paraþütü yapýn. Baharda çim kayaðý içinde ideal olan Korhan’ýn yukarýsýna çýkýp Yaþar Kemal’in kitabýnda anlattýðý Küp Gölüne inin. Yer altýnda akan sularýn gürültülü bir o kadarda büyüleyici sesini dinleyin. Yazýn soðuk, kýþýn sýcak üfüren oluklarýn rüzgârý vursun yüzünüze…
* Tamamý Iðdýr sýnýrlarýnda olan Küçük Aðrý daðýnýn yamaçlarýnda adý konulmamýþ kaya yaran aðaçlarýn yeþerdiði Qendo (Kendo) yaylasýna gitmelisiniz. Devlet Üretme Çiftliðinde otlayan ceylanlarý seyretmelisiniz. Oradan muhteþem doðasýyla Serdarbulak yaylasýný geçmelisiniz. Aralýk ilçesinin Ahura Mazda’dan yadigâr Ahur’a köyündeki M.Ö. 2. yüzyýlda Artaksiyalý Krallýðý zamanýnda kurulmuþ Ahura harabelerini gezdikten sonra tarih kokan Rus kýþlasýný gezmelisiniz.
* Tuzluca Abbasgöl’e gidip Balýk gölde tekne turu yapmalý, göldeki ada da binlerce kuþ ve yuvalarýný görmelisiniz.
* Kent ormanýnda çamlarýn altýnda piknik yapmanýn zevkini yaþamalýsýnýz. Iðdýr Üniversitesi kýyýsýnda kuþburnu toplamalýsýnýz.
* Gecenin mehtabýnda elinizde biranýz, Halfeli beldesinin yukarýsýndaki tanrý yokuþunda üç þehrin ýþýltýsýný birden izleyin. Önde Halfeli, ortada Iðdýr, ötede Ermenistan’ýn baþkenti Erivan’ýn ýþýl ýþýl yanan ýþýklarýný izlemenin keyfini yaþamak elinizde.
* Þehirdeki yüzme havuzlarýnda kulaç atarken Aðrý Daðýnýn manzarasýný seyretmelisiniz.
* Iðdýr’da yaz ortasýnda Buz Pistinde kaymanýn keyfini hissetmelisiniz.
* Çakýrtaþ (Amarat) köyündeki altýnda dört kapýsý olan altý yüzyýllýk Kul Yusuf Kümbetini ziyaret etmelisiniz. Köyün mezarlýðýnda yatan meþhur Kaçak Tohit’in koçbaþlý mezarýndaki dürbün, tabanca ve tüfeðinin iþlemesine bakmalýsýnýz.
* Örüþmüþ köyündeki kalenin tarihi kalýntýlarýnýn sur diplerinde gölgelenip köpüklü ayran içmelisiniz.
* Aralýk ilçesinde Ýbrahim Gödek kümbeti ile Karakoyunlu ilçesinde Garip Seyit Kümbetini ziyaret edip bir Fatiha okuyarak dilekte bulunabilirsiniz.
* Yüzbaþýlar (Alut) köyünde bir düðüne konuk olup Koçeri halayý çekmeli, Melekli’de bir niþanda Þeyh Þamil oynamalýsýnýz.
* Sabah kahvaltýsýnda Iðdýr’a has Gýrar’ý (Sabahaþý) içmeli öðlen bozbaþ, akþam taþ köfte yemenin ayrýcalýðýný yaþamalýsýnýz.
* Meþhur Patlýcan reçelinden tadarak kayýsý reçeli ile final yapmalýsýnýz. Iðdýr’ýn al elmasýný koklamalý, domatesini ýsýrmalýsýnýz. Kavundan, karpuza, Þeftaliden armuda bilumum sebze meyvenin cenneti Iðdýr, Þeker pancarý ve pamuðun yan yana olduðu buðdayý ve arpasýyla tahýl ambarý Iðdýr…
* Iðdýr’dan Aras Nehri'ne katýlan Gaziler, Buruksu, Aþaðý ve Orta Karasu çaylarýnda balýk avlamalý berrak sularýnda yüzmelisiniz. Karasuda su kaplumbaðalarý ve su samurlarý ile tanýþýn. Karasunun misafiri Bulakbaþý köyünde Iðdýr kuþ türlerinin uçuþunu seyredin.
* BAL liginde oynayan Iðdýr Sporun maçlarýna akýn eden binlerce sporsever ile futbol heyecanýný yaþayabilir, gol sevinçlerine ortak olabilirsiniz.
* 3196 metredeki Zor daðý ile 2639 metredeki Pamuk daðýna týrmanarak temiz hava ve bol oksijenden solumalýsýnýz.
* Derken, Tuzluca’da tek altý daðýna gitmeli ve Devasa tünellerin alanlara açýldýðý ayrý dünya, tarihi Tuzluca Tuz Maðaralarýný gezmeli ve maðaradaki göletlerdeki soðuk sulara dokunmalýsýnýz.
* Tuzluca’ya gitmiþken Karakale’yi ziyaret edip kuþ cennetine uðramalýsýnýz.
* Yazýn serin kýþýn sýcak olan farklý mimarileriyle göze çarpan eski Iðdýr evlerinin balkonunda muhabbet edip çay içmelisiniz.
* Iðdýr sevgi yolunda sabahýn ilk ýþýklarýna kadar cafe ve canlý müzik mekânlarýnda Iðdýr þarkýlarýný ve ülkemizden naðmeleri dinleyebilirisiniz. Ýdirmava kahvelerinde nargilenizi tüttürüp, karaaðaç gölgelerinde serinlemenin tadýný çýkarmalýsýnýz.
* Melekli beldesindeki gazino ve barlara gidip gönlünüzce dans ederek içkinizi yudumlamalýsýnýz. Elnare’nin raksý baþýnýzý döndürdüyse piste çýkýp halay çekip, kafkas oyunlarý oynayabilir ya da brek dans yapabilirsiniz.
* Hamurkesen balýk çiftliðinde dereye masa kurup alabalýk yemenin tadýný yaþamalýsýnýz.
* Süreyya çeþmesinde gidip, Prenses Süreyya'nýn resmi önünde çeþmenin hikayesini okumalýsýnýz.
* Ankara’dan bu yana doðu’daki en büyük camii olan Selimiye’nin küçüðü dört minareli Iðdýr Ulu Camiinde namazýnýzý eda edebilirsiniz. Erivan’dan minareleri görünen Ulu Camiinin þerefelerine çýkýp Iðdýr’a kuþ bakýþý bakmalýsýnýz.
* Þehrin giriþindeki leylek heykellerinin yanýnda veya Kalp figürlü Iðdýr yazýsý önünde Ulu Cami manzarasýnda kartpostallýk fotoðrafýnýzý çektirmelisiniz.
* Hýdýrlý mezrasýnda adý konulmamýþ aðaçlarýn yine adý konulmamýþ meyvelerinden tadýn. Doðal maden suyu gibi akan yüzlerce çeþmenin suyundan için. Futbol sahasý büyüklüðündeki maðaralarý gezerken sonu olmayan maðarayý mutlaka uðramalýsýnýz.
* Adil Aþýrým Çarþýsýna (Rus pazarý) gidip bilumum hediyelik eþya alýn. Tarihi Karabað kilimlerinden satýn alarak torunlarýnýza miras býrakabilirisiniz.
Ejder Kervansarayýna götürdüðüm Ýranlý turistler “Iðdýr sadece giyim maðazalarýndan ibret deðilmiþ. Bu güzelliklerden haberimiz yoktu" demiþlerdi. Tamamýný yazamadýðým bütün bu güzellikleri yaþamadan, Karakuyu’nun deri peynirini, Kadýkýþlak’ýn üzümünü yemeden, Üzüm baðlarýnýn bekçi kulübelerinden Aras’ýn ötesine bakmadan, Erhacý’da gîresor’a gidip Nuh tepeye çýkýp, Nuh’un gemisi kalýntýlarýný görmeden Iðdýr’a gitmiþ sayýlmazsýnýz.
Murat AKKUÞ
17.08.2018, IÐDIR
