Yüzbaþýlar Köyü Adý Nereden Geliyor?
16 Ocak 2018 00:34 / 1151 kez okundu!
Iðdýr Merkeze dokuz kilometre uzaklýkta bulunan Yüzbaþýlar Köyü Iðdýr’ýn en büyük, en eski köylerindendir. Köyün asýl adý "Alut" dur. 1923 yýlýnda "Yüzbaþýlar" adýný almýþtýr. Peki, “Yüzbaþýlar” adý nereden geliyor?
Benimde doðduðum köy olan ve dedelerimizden öðrendiðimiz dikkat çekici bir hikâyesi var;
Iðdýr’ýn Milli Milis Önderleri Hamit Bey, Ali Merze Bey, Ahmet Haso Bey, Hasan Nado Bey ve Yusuf Aða’nýn Ermeni çetelerini Iðdýr’dan temizledikten sonra, Ýstiklal Harbimizin Doðu Cephesi Komutaný Kazým Karabekir Paþa’ya ait birlikler Doðubeyazýt yolundan top atýþlarýyla Iðdýr’ girerler. Yukarýda isimlerini saydýðým Milli Çete Reislerinden Hasan Nado Bey bu köyün mensup olduðu ailedendir. Iðdýr kurtulduktan sonra Ermeni sýnýrýna en yakýn köylerden olan Alut’a (Yüzbaþýlar) bir tabur asker yerleþtirilir.
Köyde halen Taburun bulunduðu mýntýkaya, Tabur kevþeni, (Tabur mevkiindeki tarlalar) Baxê Taburê (Tabur Baðý) þeklinde adlandýrýlýr. Bazý tapularda da bu isim geçer. Taburda bir müddet sonra asker sayýsý azaltýlýr ve burada iki yüzbaþý görevlendirilir. Babalarý da olan Yüzbaþýlar, Ýbrahim Hakký ile Ýsmail Yüzbaþý halk tarafýndan çok sevilen iki þahsiyettir. Öyle ki köyden birçok aile onlarý çocuklarýna kirve yapar. Düðünlerde þeref misafiri olarak baþ köþedeler. Küskünleri barýþtýrýr, tarlada ziraat iþlerinde dahi köylü ile bilgilerini paylaþýr ve yardýmcý olurlar. Ýbrahim Hakký Yüzbaþýnýn çok güzel saz çaldýðý da belirtiliyor.
Derken tehlikeli bir dedikodu yayýlýr, “Ermeni çetelerin Aras’ýn öte tarafýnda yýðýnak yaptýklarý ve bizim tarafa saldýracaklarý” söylenir. Komutanlar, derhal köy halkýný toplar, saldýrý olasýlýðýna karþý köyden bir müddet ayrýlmalarýný gösterdikleri güvenli yere geçmelerini isterler. Ancak, köylüler bunu kabul etmez. Köyün ileri gelenleri “Biz de kalýp sizinle birlikte savaþacaðýz” deyince gereken tedbirler alýnýr. Çatýþma için hazýrlýklar yapýlýr.
Rusça ve Ermenice bilen iki kiþi Aras’ýn öbür tarafýna gönderilir ki gerçekten böyle bir saldýrý hazýrlýðý var mý yok mu diye? Ýstihbarat için Ermeni tarafýna geçen iki kiþi býrakýn saldýrý hazýrlýðýný, tam tersine öbür tarafta da Türkler saldýracak diye bir tedirginlik ve keþmekeþin olduðu bilgisiyle geri dönerler. Ondan sonra hayat normal seyrinde devam eder.
Alut Köyü halký ve çevre köyler tarafýndan çok sevilen iki yüzbaþýnýn daha sonra tayinleri çýkar. Ýþ köye isim vermeye gelince, ikisinden birisinin ismini mi versek, ikisinin de adýný mý versek, (Ýsmail-Ýbrahim köy) derken, “Çifte Yüzbaþýlar” mý olsun? En son “Yüzbaþýlar Köyü” isminde karar kýlýnýr. “Alut” adý deðiþtirilerek iki kahraman Yüzbaþýnýn anýlarý “Yüzbaþýlar” adý ile yaþatýlýr. Mekânlarý cennet olsun. Köylüler, o zaman Yüzbaþýlarýn adlarýný çocuklarýna vermiþler. Köydeki yaþlýlarýmýz arasýnda Ýbrahim ve Ýsmail isimlerinin çok olmasý o sebepledir.
Iðdýr merkeze ve diðer illerimize göç vermesine raðmen köy nüfusu artmaya devam etmektedir. Ýçme suyu þebekesinin yaný sýra ülkemizde kanalizasyonu olan ender köylerimizdendir. Ayný zamanda köy nüfusuna kayýtlý 493 aile Iðdýr merkezde ikamet etmektedir. Köy kütüðüne kayýtlý binden fazla üniversite mezunu bulunan köyden birçok bürokrat ve akademisyen çýkmýþtýr. Son yýllarda üniversiteye Köy nüfusuna kayýtlý ortalama 200 öðrenci yerleþiyor. Sýcakkanlý, misafirperver insanlarý ile Yüzbaþýlar Köyü komþularý ile iyi geçinen ova içinde yemyeþil bir köyümüzdür.
Murat AKKUÞ
16.01.2018, Iðdýr
Son Güncelleme Tarihi: 17 Ocak 2018 13:47
