Ferhan Þensoy’u anlamak – Sözlük Yazýlarý - 3

26 Haziran 2009 01:20 / 2651 kez okundu!

 


Tiyatrocu Ferhan Þensoy yine darbesever gibi duran laflarýyla gündeme geldi. Ben de kendi adýma yüksek sesle düþünerek onu anlamaya çalýþtým. Yani ben onu gömmeye deðil övmeðe geldim.

Geçmiþte yazdýðý, oynadýðý, yönettiði oyunlar düþünülürse Ferhan Þensoy tiyatro adýna topraða bir dolu tohum ekmiþ denebilir. Ki tohum ekmek verim iþinin, kültürün, ürün almanýn garantisi deðildir elbet ama önemli bir iþtir. Verim almak için ise doðaya yönelik tutarlýlýðýmýzý sonuna kadar sürdürmek gerek. Burada duralým ve düþünelim; hepimiz insanýz ve kimi aksamalar bizim için.

Darbeseverlik konusunda ya yanlýþ anlaþýldý ya da biri bizi kekliyor ya da durumu kurtarmaya çalýþan biri var mutfakta ve içinden gemi geçiyor.

Durum, Hrant Dink gibi devlet planýyla bilinçli yanlýþ anlaþýldýrýlýp, vurma planý yapanlarýn ihbar ediliþinin örtbas edildiði, vuranla da fotoðraf çekilmek için yarýþýldýðý bir duruma pek benzemiyor ama Varsayalým Ýsmail…

Ya da þöyle bir durum: Varsayalým ülkesinde, zekasýný kötüye kullanan, zekasýyla kendi ayaðýna kurþun sýkan, ülkenin bilincini ve bilinç altýný estetik olmayan kötü politikanýn estetik olmayan mesajlarýyla zehirleyen bir tiyatroncunun kendi geleceðini, gelecekte tiyatroda da politikada da adý ne yazýk ki az anýlmaya uygun Ýsmail adlý bir dramaturga teslim etmiþ olduðunu varsayalým; ki Ýsmail dalgacý, ironik, umutsuz görünen umutlu bir þahsiyet idi aslýnda!

Nereden nereye...
Yanlýþ varsayýmlar, yanlýþ karþýtlýklar, az okumalar, çok konuþmalar, geçmiþle idare etmeler... Ancak buraya kadar oluyormuþ. Meðer zekice sözlerin de bir sonu mu varmýþ ne!

Yine de hakkýný yemeyelim, demokrat olunmadan da, darbesever olunarak da sanatçý olunabilir, olunabiliyor. Örnekleri var. Ezra Pound kimdi? Hatta Wagner'in, Nichtze'nin ne suçu vardý? Balzac kralcý diye birden romanlarý deðer mi yitirdi? Bu harika örnekler arasýna Þensoy'u koymak insana zor da gelse...

Mizah yaparken her cephenin sunduðu barutu ateþlemek için Ýsmail'in küçük bir kývýlcýmý yeterdi.

Tarih bilincine sahip olmamak, dinci diyerek yanlýþ bir varsayým yapýp birilerine çok kýzýp sonra da papaza kýzýp oruç bozmak, hatta pireye kýzýp yorgan yakmak; ego'yu militarizmle parlatmak, politikadan anlamadan sanatla politikayý karýþtýrmaya kalkmak; ki bunlar hatayý kaldýrmasa da, olmadýk kývýlcýmlar barutu patlatsa da varsayalým Ýsmail'e bir þans vermeli bu hayat! En az Tepedeki Çimenlik kadar hak ediyor bu þansý belki de...

Aslýnda varsayalým Ýsmail, zamanýnda Ýran Ýslam Devrimi’ni anlatýrken, þahlarý da vururlarken, o günün Ýran'ýný anlamamýþtý sanki; belki de Kemalizm'in penceresinden, Akbaba tarzýyla güldürmüþtü bizi…

Varsayalým, bugün de "Türkiye'de þeriat tehlikesi var, Ýran'a döneceðiz, darbe gerekir" derken yine ne bugün Ýran'ýn geldiði noktayý (adým adým "þeriat'ten çýktýðýný, kendine özgü bir demokrasiye evrildiðini), ne de ülkemizin gerçeklerini (þeriata gidilmediðini, tersine modernite'nin dini teslim aldýðýný) anlamýþ... Sadece varsayalým.

Bu durumda, Varsayalým Ýsmail'e yine de bir þans vermek yakýþýr bize çünkü biz buraya Ferhan'ý gömmeye deðil övmeðe geldik!

nuhungemisi

Haziran 2009

 

Bu yazýyý Facebook'ta paylaþabilirsiniz+:
Facebook'ta paylaþ
0
Yorumlar
07 Aðustos 2009 16:43

Eyyüp Altun

Cumhuriyetle gelen bazý deðerlerin korunmasý hassasiyeti bu günlerde ne yazýk ki darbeseverlik olarak algýlanmaktadýr. Hiç kuþkusuz batýya raðmen batý deðerleriyle kurulan cumhuriyet kendi çaðýnýn en ileri toplumsal hareketlerinden biriydi. Laikliðin bu cumhuriyetin Türkiye toplumuna kazandýrdýðý önemli çaðdaþ deðerlerden biri olduðunu bir çok siyaset bilimcisi ve tarihçi teslim etmektedir oysa. Ne var ki geleceðin aydýnlýk toplumunu kurmak için üzerine basýlacak ve cumhuriyetin belki de en deðerli tarihi bu kazanýmýný savunmak günümüzün liberal aydýnlarý tarafýndan küçümsenmektedir. Ayný zamanda bu kesimler, toplumsal evrilmenin en önemli dönemeçlerinden olan bu deðerin altýnýn oyulduðunu yine tarihi bir aymazlýkla görmezden gelmektedirler. Yaþar Kemal, Atatürk'ün çaðýnýn en büyük reformisti olduðunu söyler. Günümüzde bile krallýklarýn ve ömür boyu süren devlet baþkanlýklarýnýn devam ettiðini düþünürsek Yaþar Kemal'in bu tesbitinde ne derece haklý olduðunu anlarýz. Kaldý ki geleceðin aydýnlýk projelerini oluþtururken dinsel doðmalarý yerle bir etmiþ bir kavramý hassasiyetle savunmak aydýnlarýn birinci görevi olmasý gerekmez mi? Ortacaðýn ve dinci aristokrasinin yýkýlýþý laik mücadele anlayýþlarýnýn kuvvet kazanmasýyla olmuþtur. Tarihi çaðdaþ bir kazanýmýný geriye götürerek aydýnlýk bir gelecek ve toplum yaratma düþüncesi tarihin çoktan çöplüðüne mahkum ettiði bilinen bir vakýadýr. Bu geriye gidiþi özgür toplum yaratma iddiasýnda bulunanlarýn savunmasý ne hazin bir olaydýr.
Saygýlarýmla...

Eyyüp Altun
26 Haziran 2009 01:47

deepblueeagle

teþekkür ederiz. ferhan þensoy, uzun yýllar boyunca genco erkal'dan sonra en sevdiðim sanatçý-tiyatrocu idi. oyunlarý ve kitaplarý ile. gerçekten de çok zeki bir adamdýr. ferhangi þeyleri defalarca izledim. oyunlarýndan önce alttaki barýnda o içerken sohbet ettiðim de oldu kaç defa. zekasý ve kültürü ile parlardý. ama kültürü popülerdi galiba daha çok. belki de dediðiniz gibi geçmiþteki pýrýltýsýný kullandý son yýllarda. belki de iyi bilmeden üstünkörü, genelgeçer inceledi konularý son yýllarda. belki de reklam kokuyor o sözleri. duymamýþtým söylediklerini. tarih bilmeden, iyi incelemeden öylesine konuþmak ilgi çekmek için, ferhan þensoy gibi popüler kültürde önemli yer tutan bir þahsiyete yakýþmýyor elbette. çünkü, onu izleyen çoktur istanbulda, onun gibi konuþan, onunla özdeþleþen gençler çoktu. yenilemiyor demek ki kendini. dikkat çektiðiniz için teþekkür ederiz. insan olmak da zor, sanatçý olmak da. düþünmeden konuþmamak lazým. düþünmeden yazmamak.
Uyarý

Yorum yazabilmek için üye olmalý ve oturum açmalýsýnýz.

Eðer sitemize üye deðilseniz buraya týklayarak hemen üye olabilirsiniz.

Eðer üye iseniz oturum açmak için buraya týklayýn.