Dil Terbiyesi!
26 Þubat 2017 16:01 / 869 kez okundu!
Demokrasi kültürü yeterince olgunlaþmamýþ ülkeler sýkça "yol kazalarý"na uðrarlar. Bu usuldendir.
Bizim ülkemizin son elli yýlýný, yani 1960'lardan bu yana geçen zaman dilimini öyle çok da derinlemesine deðil! Þöyle kabaca tarihsel köþe baþlarý itibarýyla incelemeye kalktýðýmýzda örneklerini görebilmek mümkün!
1960, 1971 ve 1980 askeri müdahaleleri! Sonra yakýn zamanda 15 Temmuz 2016 darbe giriþimi sadece dönemsel kavþak noktalarý olarak bilinenler.
Bir de arada darbelerin hemen arifesinden dönülen sonradan medyaya yansýyýnca haberdar olunanlar var tabii!
Ýþte bütün bu insaný bin bir eziyete, sýkýntýya, sürgünlere, mahpusluða hatta ölümlere mecbur býrakan acý ýstýrap dolu günlerin yine insaný farklý çözümlere zorlayan yönleri de var elbette.
Bu tür sýkýntýlý dönemlerin öncesinde veya hemen sonrasýnda gündelik yaþama dair "koþullarýn zorluðu" sebebiyle kimileri çareyi geçici süreler için ülke dýþýna çýkmakta bulur... Bu da anlaþýlýr bir durumdur. Kimileri de gitmez, kalýr, olabilecekleri göze alýr, sonuçlarýna katlanýr.
Yýllar evvel "Amidalýlar-Sürgündeki Diyarbekirliler"* kitabýmý hazýrladýðýmda bir süre Paris'te sürgün-mülteci hayatý yaþayan bir eski siyasi þahsiyet bana o yýllarýný anlatýrken þöyle demiþti:
"12 Eylül 1980 sonrasýnda kaçak yollarla yurt dýþýna çýkmýþtým. Fransa'ya kaçak yollardan girdikten sonra pasaportumu yýrtýp atmýþtým. Müracaat etmiþtim Fransýz vatandaþlýðý için ama süre uzadýkça uzuyordu. Bir türlü karar çýkmýyordu. Bazen uzaktan bir köþe baþýndan Paris'teki Türk Konsolosluðunu hasretle gözlüyordum. Birçok yurttaþým ellerinde pasaportlarýyla elçiliðin kapýsýndan girip iþlemlerini yaparak keyifle çýkýyorlardý.
"Bense bir 'kaçak' yersiz, yurtsuz, ülkesi olmayan biri olarak sadece uzaktan seyrediyordum. Sonra bir gün mevcut durumu hazmedeyip kendimce bir karar vererek dedim ki kendime; 'yahu! eðer böylesine kaçak-göçek yaþayacaksam gider kendi ülkemde Ýstanbul'da kendi halkýmýn arasýnda kaçak yaþarým. Yakaladýklarýnda atarlar içeri ne olacaksa olur. Burada, böyle her gün ayný acýyý yaþamaktansa...' Bir gemiye kaçak yollarla binip yine kaçak yollarla dönmüþtüm ülkeye..."
Tabii bu bir seçenek. Böyle bir hayatý, ya da bu kadar hýrpalayýcý olmayanýný da dünyanýn bir dolu ülkesinden Avrupa diasporasýný kimi kez yirmi, otuz yýl kalmayý göze alarak dünyanýn bir dolu ülkesinden insanlar son iki yüz yýldýr hep tercih etti...
Bu kararlara ancak saygý duyulur. Sonuç da bireyin kendi tercihi. Benim burada asýl vurgu yapmak istediðim þu. Tümüyle bir gözlemden kaynaklanan bir vurgu. 21. yüzyýlýn artýk vazgeçilmezi sanal dünya, internet üzerinden iletiþim, haberleþme, medyayý kullanma.
Yurt dýþýnda yaþamayý tercih edip de bir gün koþullar kendilerince tekrar yaþanmaya uygun olduðunda geri dönülünceye kadarki geçen zaman dilimi içinde hayatý yaþanabilir kýlmaya yönelik çaba içinde olanlarý bir tarafa býrakýyorum.
Ama bunlarýn dýþýndaki kimilerinin dili çok sert! Bu da belki anlaþýlabilir. Diaspora'da, ülkesinin dýþýnda, uzaðýnda yaþamak zorunda býrakýlanýn dili her daim sertliðini, "hoyratlýðýný", yer yer öfkesini dile getirir. Bu bir anlamýyla farklý bir "dýþavurumdur." Bunun da kendine göre anlaþýlýr bir tarafý vardýr elbette...
Kanýmca asýl vurgu yapýlmasý gereken köprülerin hepten "atýlmamasý" meselesidir. Geride býrakýlan dostlara, arkadaþlara "neden bizim düþündüðümüz, dile getirdiðimiz gibi düþünmüyor, dile getirmiyor, vurgulamýyor, davranmýyorsunuz" üzerinden bir vurgu da ýsrardýr. Hatta zaman zaman sitemdir, amiyane tabiriyle "hizadýr"...
Sonuçta meramý anlatmanýn en etkili yolu dildir. Dilin dost diye bildiklerinizi kýrmamasýdýr asýl mesele...
Gerisi mi, boþverin isterseniz... Bakýn ben bile bu dille belki kimilerini kýrmýþ olacaðým, affola...
Þeyhmus DÝKEN
25.02.2017
Son Güncelleme Tarihi: 28 Þubat 2017 13:18
