Kürdün karakter ve kader iliþkisi
27 Ocak 2014 20:03 / 1082 kez okundu!
Yeni dönemde roller meselesi gündeme gelirken Kürt Halký siyasal varoluþu ile sadece Türkiye’de deðil, Ortadoðu ve dünyada da daha görünür olacak, bu kaçýnýlmaz. Bu Kürt halkýnýn direngen karakterinin kaderi.
“Ýnsanýn karakteri, kaderidir” derler. Doðru söz. Kader kavramýnýn rýza göstermeyi, boyun eðmeyi içeren muktedir bir yaný olsa da, karakter ve kader iliþkisi böyle!
Cumhuriyet öncesini bir yana býrakýrsak, 1920’lerden bu yana Kürt ve Kürdistan meselesi her gündeme geldiðinde “iþi” baskýcý, zulümkâr yöntemlerle hâl edeceklerini sananlar için tek model vardýr o da “Güvenlikçi Paradigma”. Ötekiyse her sözü dillendirdiðinde “hain”likle yaftalanan “Demokratik Çözüm”. Neredeyse 90 yýllýk cumhuriyetin Kürde deðen hikâyesi bu iki çatýþmalý çözümsüzlük hâlinin ruh halimize yansýyan yüzüdür.
Kürt halkýnýn Ksenefon’un Anabasis’te 2400 yýl önce Karduxîleri iþaret ederek yazdýðý tarihten bu yana zaman içindeki mücadele tarihini incelediðimizde Kürdün karakterinde haksýzlýða ve zulme karþý kararlý bir baþeðmezliðin, direnmenin varoluþsal tarihi olduðu hemen fark edilir.
Bu açýdan bakýldýðýnda sahiden de karakter ve kader iliþkisi sadece insan teki’ne ait deðil, toplumlara ait olgudur da!
Peki, o halde þu sorunun yanýtý ne olmalýdýr? Kürdün haksýzlýða karþý isyan ediþinin bilinmesine raðmen egemenin haksýzlýkta, baskýda ýsrarýnýn gerekçesi nedir?
Elbette bunun yanýtý cumhuriyetin o çok bilinen ret, inkâr, asimilasyon ve imha politikasýdýr. Yani ez cümle, yumuþatýlmýþ hâli ile “güvenlikçi politikalar”daki ýsrarýdýr.
O halde bir daha peki, baþarýlý olunmuþ mudur bu güvenlikçi politikalarda! Deðil elbet.
Bunun yanýtý Kürt baþkaldýrýlarýnýn çetelesinde ve sonuçlarýnda yatar. Koçgiri, Þeyh Said, Sason, Aðrý, Dêrsim; isyan, direniþ ve baþkaldýrýlarý. Sonrasýnda kýyýmlar, katliamlar, talanlar, sürgünler. Ve her defasýnda yeniden bir Kürdi varoluþ serencamý…
Bu haksýzlýða direniþ toplumsal karakterinin kaderle birlikte telaffuzunun sanýrým son vurgusunu ve hak teslimiyetini dile getiren 1980’lerden bu yana giderek büyüyen ve bugün artýk Türkiye Kürdistaný’nda siyasal temsiliyetle varoluþ hâline bürünen Kürt Siyasal Hareketidir. Belediyeleri, medyasý, sivil yapýlanmalarý ve devasa halk desteðiyle Kürtler direngen karakterlerini kaderlerinin kendilerine yazdýðý bir yazgýya dönüþtürdüler.
Eski ve kadim þehirlerde yaþayanlar þunu çok iyi bilir ki; o þehirlerin eski mekânlarý aslýna sadýk kalýnarak yeniden restore edilir. Restorasyon baþlamadan önce de mutlaka yapýnýn tescili gerçekleþtirilir. Tescil edilmemiþ yapýlar kýymet taþýmaz ve yok olmaya terk edilir.
Sanýrým cumhuriyetin doksan yýldýr uyguladýðý güvenlikçi politikalar Kürdün direniþi karþýsýnda tescilsiz yapýlar benzeri yokolmaya mahkum edildi ve tarihin çöplüðüne atýldý. Kürt halký onyýllardýr uygulanan ve “yasak” olarak telaffuz edilen “kanun hükmünde”ki yasaklarý artýk tükenmiþ, miadý dolmuþ yasaklar olarak çiðniyor. Yani yasa koyucu muktedirin “bakýn ben þu yasaklarý artýk kaldýrdým” demesine gerek kalmadan kendisi uygulamalarýyla kaldýrýyor. Yerleþim yerlerinin adlarý, çocuklarýna Kürtçe isimler koyma, Türkçe alfabede olmayan “yasaklý” harflerin kullanýmý ve daha birçok durumda Kürdistan’da fiilen yaþanan buydu. Bu, ayný zamanda Türkiye Demokratik yaþamýna Kürdün katkýsýydý da!
Þimdi yeni dönemde roller meselesi gündeme gelirken Kürt Halký siyasal varoluþu ile sadece Türkiye’de deðil, Ortadoðu ve dünyada da daha görünür olacak, bu kaçýnýlmaz. Bu Kürt halkýnýn direngen karakterinin kaderi.
Dünyada “çatýþmalý hâl” yaþayan bütün toplumlarda mütareke ve müzakerenin en önemli varoluþsal ayaðý Maðdur Benliðe karþý Özür ve Telafi’nin nasýl uygulanacaðý meselesidir. Muktedir, nasýl bir özür ve ne tür telafilerle maðdurun karþýsýna çýkarsa tatmin edici, yaralarý sarýcý olur. Yani nasýl bir özür kabul görür, toplum vicdanýný rahatlatýr. Ve ne tür telafi tatminkâr olur, yürekleri rahatlatýr.
Bugünün sanýrým kaba ve orta yerdeki sorusu budur. Muhataplýk meselesi aþýldý gibi. Bizzat iktidarýn aðzýndan Kürt halkýnýn önderlik dâhil, siyasal yapýsýnýn muhatap alýndýðýnýn teyidi alenen yapýldý. Bu iyiye doðru delalettir. O halde bundan sonrasý güvenmek ve sürece dair bir takvim oluþturmaktan geçiyor. Ve her þeyden önemlisi bütün bunlarýn seçim ve benzeri geçici gündemlere mahkûm edilememe gibi bir önemi de vardýr.
Þeyhmus DÝKEN
25.01.2014
