Petrolden “pay” istemek!
24 Nisan 2014 14:27 / 1175 kez okundu!
Diyarbakýr Büyükþehir Belediyesi Eþbaþkaný Gültan Kýþanak’ýn dile getirdiði, bölgede üretilen enerjiden istenen pay sadece siyasetin deðil, bölge temsiliyetinin ve Kürt halkýnýn da talebidir.
Diyarbakýr Büyükþehir Belediyesi Eþbaþkanlýk görevine henüz baþlayan Gültan Kýþanak’ýn kamuoyunun, medyanýn ve siyasetin gündemine düþen bölge ekonomisi ile ilgili son açýklamasý hayli “gürültü” kopardý. Gültan Kýþanak bölgede üretilen petrolden ve enerji üretiminden “pay” istedi. Ve bunun Barýþ ve Demokrasi Partisi’nin bir süredir dillendirdiði “Demokratik Özerklik” talebinin de somuta ermiþ hâli olduðunu dile getirdi.
Ve ne garip tesadüftür ki; bu önermeye sadece iktidar partisinin enerji ve tabii kaynaklar bakanýndan deðil. Diyarbakýr’dan vekil olarak seçilen AKP’li Galip Ensarioðlu ile BDP’li Altan Tan’dan eleþtiriler geldi. Altan Tan’ýn eleþtirisi içeriðe deðil de yönteme ve zamanlamaya dairdi. Bu nedenle Altan Tan’ýn “karþý eleþtirisi”nin haklýlýk veya haksýzlýðýný “parti içi deðerlendirmeye” býrakýp, asýl AKP’li Diyarbakýr Vekili Ensarioðlu’na dönüp sormak gerek. Kendi tabiriyle “Devletin bölgedeki yatýrýmlarýný düþünmüyorlar. Devlet bölgeden aldýðýnýn çok daha fazlasýný vermiþ durumda. Bahsettikleri petrol geliri de kayda deðer bir oran deðil” ise eðer, bir süre öncesine kadar baþkaný olduðu Diyarbakýr Ticaret ve Sanayi Odasý’nýn yýllar evvel yaptýðý ve bu tezinizin tam tersini dillendiren verili kaynaklarýný oda baþkaný iken neden kullanýyordunuz?
Diyarbakýr Ticaret ve Sanayi Odasý’nýn yaptýðý çalýþmalara göre devlet bölgeden aldýklarýnýn çok azýný tekrar bölgeye veriyor(du).
Bu durum yoksa iktidarýn vekili olduktan sonra deðiþen bir bakýþ açýsýna mý eviriliyor. Ya da kendi coðrafyasýna “yabancýlaþtýrýyor” mu iktidarýn vekilliði!
Ýster istemez yýllar evvel katýldýðým bir radyo programýný anýmsadým. 1997 yýlý olmalý. Ankara Radyosu’nun “onuncu saat” adýný verdiði hafta içi sabah yayýn kuþaðýnda saat 10.00-11.00 arasý bir söz yayýný vardý. Birkaç kez Diyarbakýr’dan telefonla katýldýðým yayýna konu gereði beni arayýp bir kez daha dâhil etmiþlerdi. Konu, GAP bölgesi yatýrýmlarý üzerineydi. O yýllarda benim de katký sunucularý arasýnda olduðum “GAP Yeniden Yapýlanmalýdýr” kitabý henüz çýkmýþtý. Atilla Göktürk ve Rýfat Dað o çalýþmayý yapmýþlardý.
Program esnasýnda GAP’ýn baþlangýç niyetlerinden hayli uzaða düþtüðünü, asýl görevinin bölgedeki tarým alanlarýnýn saðlýklý sulamasý olmasý gerektiði halde, elektrik enerjisi üretiminin o yýllar itibariyle yüzde seksenlere ulaþmýþ olduðu halde sulamanýn yüzde onbeþlerde takýlý kaldýðýný! Bu durum itibariyle üretilen elektrik enerjisinin enterkonnekte sistemle batýnýn sanayi bölgelerine ve her yanýna transfer edildiðini ama Atatürk ve Keban Baraj göllerinin yaný baþýndaki yerleþkelerin elektriksiz kaldýðýný dile getirmiþtim.
Yetinmeyip üretilen elektriðe bölge halkýnýn yabancýlaþtýðýný vurgulamýþtým. Devamla, Türkiye’nin petrolde dýþa baðýmlý olduðunu ama ülkedeki petrol rezervlerinin üç þehirde; Diyarbakýr, Batman ve Adýyaman’da olduðunu, ama bu þehirlerin ve bölgenin batýdaki rafinerilere uzaklýðý nedeniyle petrol türevlerini çok daha pahalýya tükettiðini dillendirmiþtim. Bölge halkýnýn elektrik enerjisi üretiminden (ki ülkenin en önemli su kaynaklarý Fýrat ve Dicle nehirleri bölgede), petrolden, bakýr, fosfat, kömür, taþ ve mermere dayalý doðal kaynaklar gibi kaynaklarýndan “pay” istemesinin en doðal hakký olduðunu dillendirince tepki almýþtým. Bu iþin “bölücülüðe” gittiðini filan vurgulamýþlardý programa konuk olarak katýlanlar.
Þimdi zamaný 17 yýl sonra ileriye sararak ve çok haklý nedenlerle üstelik bugünün argümanlarýndan olan “Demokratik Özerklik” gerekçesiyle Gültan Kýþanak’ýn ve Kürt temsiliyetinin haklý talepkârlýðýnýn sadece siyasetin deðil, bölge temsiliyetinin ve Kürt halkýnýn da talebi olduðunu dile getirmeliyim.
Þeyhmus DÝKEN
19.04.2014
